Uyku şuurun farklı bir durumudur Geçmişteki bilinenin tersine aslında nöronların epeyce aktif olduğu faal bir Escort Çatalca süreçtir İnsan bedeninin olağan ve sağlıklı olabilmesi için uykuya muhtaçlığı vardır Yetişkin bir insan günün 8 saati yani bir yılın 2920 saati öteki bir deyişle yılın 121 7gününü uyuyarak geçirir Çatalca Escort Bayan bu da ömrünün 1 3 ünün uykuda geçmesi manasına gelmektedir Geçmişten bu yana uyku insanların ilgisini çeken bir mevzu olmuştur Uyku evvelce mitoloji ile fazlaca ilişkilendirilmiştir Örneğin hastaları uyutmak için Çatalca Escort kullanılan Morfin ismini düşler Yaradanı olan Morpheus tan alır Psikoloji alanında kullanılan hipnoz tekniği ismini uyku Yaradanı Hypnos’dan almıştır Öte yandan Morpheus un kardeşi Phobetor kâbus Phantasos ise fantastik düşler gördürür Günümüzde sıkça kullanılan fobi ve fantezi kavramları da bu mitolojik İlahlardan gelmektedir Uyku çalışmaları 20 yüzyılda ivme kazanmıştır Elektrofizyolojik çalışmalar ve elektroensefalogramın EEG keşfi ile uyku evrelerinin tanımlanması bu alandaki sonraki çalışmalar için öncü olmuştur Aserinsky ve Kleitman uyku derinliği ve göz hareketleri üzerinde daha çok durmuşlar elektro okülografiyi EOG geliştirmişlerdir 1970 li yıllarda polisomnografi tanımlanmış çoklu uyku latans testi Multiple Sleep Latency Test MSLT geliştirilmiş ve uyku ile ilgili temel tanımlamalar yapılmıştır Uyku hala günümüzde üzerinde çalışılan bir mevzudur
Normal Uykunun Evreleri
Uykunun evreleri REM Rapid Eye Movements süratli göz hareketler ve non REM non Rapid Eye Movements NREM olmak üzere ikiye ayrılmaktadır REM uykusu süratli göz küresi hareketleri teneffüs ve göz kasları dışındaki iskelet kaslarında atoni ve kortikal aktivasyonun göstergesi olan düşük voltajlı ve süratli EEG aktivitesiyle karakterize bir uyku periyodudur Toplam uykunun 20 30 unu REM uykusu oluşturur Kişinin REM uykusunda olduğu göz bebeği kalp atım suratı ve teneffüs sayısı kaslarda atım üzere bedensel belirtilerden anlaşılabilir Ayrıyeten Beyin metabolizması artmıştır beyin dalgaları uyanıklık devrinde olduğu üzere düşük şiddetli ve karışık frekanslıdır Uykunun başlamasından yaklaşık 90 dakika sonra birinci REM ortaya çıkmaktadır Daha sonra da kişi uykuda yaklaşık 90 dakika ortalarla bir gecede 3 5 REM periyodu geçirmektedir Rem devrini kıymetli yapan özellik ise hayallerin bu evrede görülmesidir Düşlerle çok ilgili olduğu bilinen Freud zihnin uyku sırasında da aktif bir biçimde çalıştığını ve bunun delilinin düşler olduğunu ileri sürmüştür Uykunun geri kalan kısmı olan NREM ise EEG değişikliklerine nazaran kendi içinde yüzeysel uyku olarak tanımlanan 1 ve 2 evre ile derin uyku olarak kabul edilen 3 ve 4 evreden oluşmaktadır
Uyku Bozukluğunun Tarifi
Fizyolojik bir gereksinim olan uyku öğrenme bellek ve duygudurumun düzenlenmesi ile bağlantılıdır Yapılan çalışmalar uyku bozukluğunun fizyolojik ve bilişsel düzenlemede bozulmaya REM uykusu yoksunluğunun biliş ve duygulanımda bozulmaya delta uykusunun yetersiz ya da hiç alınmadığı durumlarda ise dinlenmemiş ve yorgun uyanmaya neden olduğu tespit bulgulanmıştır Uyku bozukluğu öteki bir bedensel ya da ruhsal hastalığın bir belirtisi olarak ortaya çıkabileceği üzere başlı başına bir rahatsızlık olarak da görülebilir Uyku bozukluğu birinci sefer 1979 yılında literatüre girmiştir Vakitle tekrar tekrar sınıflandırılsa da son olarak 2013 yılında DSM V te Uyku Uyanıklık Bozuklukları ismi altında insomnia hipersomnia narkolepsi teneffüsle bağlı uyku bozuklukları tıkayıcı uyku apne hipopnesi santral uyku apnesi uyku ile bağlantılı hipoventilasyon sirkadiyen ritim uyku uyanıklık bozuklukları parasomnialar NREM uykusundan uyanma bozuklukları uyurgezerlik uyku terörü karabasan REM uykusu davranış bozukluğu ), huzursuz bacaklar sendromu madde ilacın yol açtığı uyku bozukluğu tanımlanmış öteki ve tanımlanmamış uyku bozukluğu ele alınmıştır
DSM V Uyku Bozukluğu Teşhis Kriterleri
A Esas yakınma aşağıdaki belirtilerden birinin ya da daha çoğunun eşlik
ettiği uykunun niceliği ya da niteliğiyle ilgili bir doyumsuzluk yakınmasıdır
-
Uykuyu başlatmakta (uykuya dalmakta) güçlük (Çocuklarda, bakım-
verenin yardımı olmadan uykuyu başlatmakta zahmet olarak kendini
gösterebilir
-
Uykuyu sürdürmekte zahmet, sık uyanmalarla ya da uyanmalardan
sonra yine uyumakta sorun yaşıyor olmakta bellidir Çocuklar
da bakım verenin yardımı olmadan tekrar uyumakta zahmet çekiyor olmakla kendini gösterebilir
-
Sabah erken uyanma, uyandıktan sonra yine uyuyamama.
B Uyku bozukluğu klinik açıdan bariz bir soruna ya da toplumsal işle
ilgili okulla ilgili fonksiyonellik alanlarında davranışsal olarak ya da önemli
öbür fonksiyonellik alanlarında fonksiyonellikte düşmeye neden olur
C Uyku bozukluğu haftada en az üç gece ortaya çıkar
D Uyku bozukluğu en az üç aydır vardır
E Uyku bozukluğu uyku uyumak için elverişli bir ortam olmasına rağmen ortaya çıkmaktadır
F Uyku bozukluğu diğer bir uyku uyanıklık bozukluğu örneğin narkolepsi teneffüsle bağlı bir uyku bozukluğu yirmi dört saatlik düzenle ilgili bir uyku
uyanıklık bozukluğu bir parasomni ile daha yeterli açıklanamaz ve sadece diğer bir uyku uyanıklık bozukluğunun gidişi sırasında ortaya çıkmamaktadır
G Uykusuzluk bir hususun örneğin berbata kullanılabilen bir husus bir ilaç
fizyolojiyle ilgili tesirlerine bağlanamaz
H Eş vakitli bulunan ruhsal hastalıklar ve sıhhat durumları önde gelen uykusuzluk yakınmasını gereğince açıklamaz
Yukardaki kriterleri gösteriyor olmak uyku bozukluğu tanısı alınması için kâfi değildir Baştaki unsurda de belirtildiği üzere en önemli yakınma uykunun niteliği ya da niceliği ile ilgili olmalıdır Bir örnek vermek gerekirse depresyon ya da anksiyete de uykuda bozulmalarına sebep olabilir Uyku bozukluğu kuşkusu olan kişi incelenirken kullanılan ilaçların alkol ve husus kullanımının sorgulanması teşhiste kıymet arz etmektedir Uyku bozukluğu ile ilgili kuşkuları olan şahısların bir uzmanla görüşmesi ve ayrıntılı bir incelemeden geçmesi tavsiye edilir Sonuç olarak uyku bozukluğu kişinin ömür kalitesinin düşmesine ve bireyde hem bedensel hem de ruhsal açıdan bozulmalara sebep olabilmektedir Bu sebeple tedavi edilmesi kişinin sağlıklı bir ömür sürmesi açısından epey değerlidir