Tekrarlanmasından endişelenecek kadar tesirli bir endişe insanlara nasıl kendini hissettirir? Şiddetli bir göğüs ağrısı, kalp çarpıntısı, titreme ya da terleme… Tahminen de birçok birden! Panik atak her insanın hayatında en az bir kere yaşaması mümkün bir ağır meşakkat ya da kaygı atağına denir.
Panik atağı başka şiddetli kaygılardan ayıran en temel fark somut ve varoluşa tehdit niteliğinde bir tehlikenin bulunmamasıdır. Lakin panik atağa eşlik eden “kontrolü kaybetme” hissi ve yüksek şiddetteki beden tepkileri kişinin geçirdiği panik atağı mevt hissi ile benzeştirmesine neden olur. Bu belirtiler birçok farklı biçimde görülebilir. Göğüs ve kalp ağrısının yanı sıra nefes almada zorluk, ellerde ve bedende uyuşma, kramp, kusma vb.
Panik Atak teşhisinin konabilmesi için en az 4 fizikî belirtinin görülmesi gerekir. Dörtten az belirtinin görüldüğü durumlar “Kısmi Panik Atak” olarak tanımlanır.
Panik Atak vakit çizelgesinde üç farklı biçimde dağılır. Birinci dakikada kişi ağır baskı hisseder ve nöbet başlar. İkinci evrede ortalama 10 dakika boyunca vücut reaksiyonlarının şiddeti en üst düzeylere ulaşır. Üçüncü evrede yaklaşık 30 dakika içerisinde beden semptomları giderek azalır. Ataklar nadiren bir saate yakın sürebilir. Acil servise müracaatların çoğunluğunun üçüncü evrede görülmesi olası olduğundan kişi rahatlama evresine girer ve tıbbi müdahale yapılmaz. Müdahale gereken durumlarda ise sakinleştirici iğne yapılır.
Herkesin hayatında bir kere panik atak yaşaması beklenen bir durum olsa da bir kere panik atak yaşamak ikinci atağın da geleceği ya da atakların süreklileşeceği garantisini vermez. Öbür yandan panik atağın panik bozukluğa evrilmesinin niyet boyutunda gerçekleştiği söylenebilir. Birinci panik atağın yarattığı gerginlik ikinci atağın da geleceği kaygısı ile birleştiğinde hüzün yaratabilir. Zira yüksek kalp atışı üzere kriz anları ile tıpkı hissiyatı veren emsal semptomlar çıldırma, felç geçirme üzere durumların gerçekleşeceğine kişiyi inandırabilir. Lakin belirtildiği üzere panik bozuklukta kişinin hayatını tehlikeye atan bir durum yoktur. Kemikleşen kaygı ve yanlış kanılar ilerleyen vakitte kişinin geçmişte panik atak geçirdiği hisleri hatırlatan yer ve olaylara karşı tedbir almasına iter. Tedbir alma eforu kişiyi sakinleştirme fikri ile yola çıksa da bedenin gereksinimi olmayan (alkol, çeşitli ilaçlar vb.) unsurları yanında taşımasına sebep olabilir. Böylelikle davranış geliştirilmiş ve panik bozukluk oluşmuş olur.
Bu duruma bir örnek daima olarak acile ya da doktora gitmektir. Test ve muayenelerde danışan tarafından ön görülen negatif sonuçlar alınmadığında danışanlar hala makus hissettiklerini öne sürüp öteki tabiplere başvurmaya meyilli olabilir. Bazen de yanlış teşhis konularak hasta, antibiyotikten nefes açıcıya, çarpıntı ilacından, tansiyon ve kalp ilacına ve vitamine kadar değişik ilaçlar ile tedavi edilmeye çalışılır, lakin bir türlü sonuç alınamaz. Bu durum uzun vadede zamansal ve maddi kayıplar yaratabilir.
Panik bozukluk tanısı konulabilmesi için en az 1 aydan uzun müddette kişinin üstteki belirtilerden daima olarak şikayetçi olması gerekir. Panik bozukluğun tedavisinde panik atak ile ilgili yanlış bilgi ve kanılar paylaşılıp düzeltilir ve atak belirtileri ile başa çıkma prosedürlerine odaklanılır. Günümüzde Bilişsel Davranışçı Terapi ile olumlu sonuçlar alınabilmektedir. Dahası, kişinin gereksinimi var ise psikiyatrist nezaretinde olmak kaydıyla ilaç tedavisi de psikoterapi ile ortak götürülmektedir. Danışanlar ilerleyen vakitlerde kendilerini kaygılandıran durumlarla kendilerini kademeli halde maruz bırakarak kaygılarını yenmiş olurlar.