Halk ortasında simetri hastalığı yahut simetri takıntısı olarak söz edilen durumda bireyler eşya yahut objelerin daima sistemli ve simetrik biçimde durmalarını isterler. Şayet onların olduğu ortamda bulunan eşya yahut objeler kendi zihinlerinde oluşturmuş oldukları sistemde durmazlarsa, bu bireyler ağır biçimde rahatsızlık hissederler. Ekseriyetle oluşan rahatsızlığı giderebilmek ismine da eşya ve objeleri kendi zihinlerinde oluşturmuş oldukları sistemde tutmaya çalışırlar. Örneğin bu bireyler duvarda yamuk duran bir tabloyu görünce aslında o tablonun yamuk durmaması gerektiğini düşünerek, tabloyu düzeltene kadar tasa ve huzursuzluk üzere hisler hissederler. Oluşan duygusal rahatsızlığı gidermek ismine da bu tabloyu yere paralel olacak bir biçime getirirler. Sonuçta tablonun zihinlerinde olması gerektiği biçime getirilmesi de bu bireyleri rahatlatmaktadır.
Simetri hastalığı yahut takıntısı olarak halk ortasında söz edilen durumlar günlük ömürde pek çok şahısta görülebilir. Bazen bir kişinin nizama başkalarından daha fazla değer veriyor olması etrafı tarafından simetri takıntısı olduğu biçiminde kıymetlendirilebilir. Fakat yamuk eşyaları düzelten her kişi aslında simetri hastası yahut takıntılısı değildir. Öyleyse bu şahısların simetri hastalığı yahut simetri takıntısı denilen duruma sahip olup olmadığını ayırt edebilmek için bu mevzuyu daha ayrıntılı bir biçimde incelemek gerekir.
Simetri Hastalığı yahut Simetri Takıntısı Nedir?
Simetri hastalığı yahut simetri takıntısı olarak isimlendirilen durum sadece eşyaları simetrik hale getirmek biçiminde gözlemlenmeyebilir. Bu durum eşyaları kategorize etmek, eşyaların muhakkak yerde durmasını sağlamak üzere davranışlarla da ortaya çıkabilir.
Simetriye dair bir hastalık yahut takıntı olarak nitelendirilebilecek bir durumdan bahsedebilmek ismine belirli ölçütlerin kıymetlendirilmesi gerekir. Simetri hastalığına dair ölçütler şahıslarda sağlansa da her simetri hastasının yahut simetri takıntısına sahip bireyin bu durumu yaşama yoğunluğu birbirinden farklıdır.
Simetri Hastalığı yahut Simetri Takıntısına Sahip Olmaya Dair Kriterler:
-
Simetriyi sağlamaya dair davranışların kişinin günlük ömrünü kıymetli ölçüde sekteye uğratması,
-
Simetriye dair niyet ve davranışların daima hale gelmiş olması,
-
Kişinin eşyaları düzenleme davranışını gerçekleştirmesinin günün önemli bir vaktini alması,
-
Uygun olmayan ortamlarda bile düzenleme davranışlarının hiç engellenememesi yahut bu davranışların engellenmesinin kişi için hayli sıkıntı olması,
-
Simetrinin sağlanamadığı durumlarda çok ağır biçimde rahatsızlık duyulmasıdır.
Simetri hastalığı yahut simetri takıntısı aslında OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) dediğimiz ruhsal zorlanma kümesinin bir alt koludur. Yani her simetri hastası tıpkı vakitte bir OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) teşhis kümesi içerisinde yer alırken, her OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) tanısı alan kişi ise simetriye dair bir takıntıya sahip olmayabilir.
Amerikan Psikoloji Birliği (APA) tarafından oluşturulan ve ruhsal zorlanmalara dair standartları belirleyen en yeni kitap olan DSM-V ’te (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) simetriye dair takıntılı durumlar farklı bir başlık altına alınmamış ve bu durum OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) ismi altında incelenmiştir. Bu durumda simetriye dair zorlayıcı fikir ve davranışları sağlıklı biçimde inceleyebilmek ve anlayabilmek ismine OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) teşhisini incelemekte yarar vardır.
OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) Nedir?
Obsesif Kompulsif Bozukluğa (OKB) sahip bireylerde misal rahatsız edici niyetlerin sık sık zihne gelmesi ve bu rahatsız edici fikirlerden kurtulmak ismine aşikâr başlı yineleyen davranışların gerçekleştirilmesi kelam mevzusudur. Bu durumda huzursuzluk hissettiren fikirlerin gün içinde çok sık biçimde akla gelmesi, bu fikirlerden ağır biçimde rahatsız olunması ve bu rahatsızlığı çözümlemek ismine vakitle artan ve günün değerli bir kısmını kapsayan çeşitli davranışların tekrar edici bir biçimde gerçekleştirilmesi olarak dışarı yansımaktadır. Üstelik kanıların saçma olduğu bilinse de niyetlerin verdiği rahatsızlık epey fazla olduğundan ve bu rahatsızlığı ortadan kaldırabilmek için tekrar eden davranışları gerçekleştirmeye dair ağır bir istek duyulması sebebiyle bu tekrarlayıcı davranışlar engellenemez.
OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) olarak tanımlanan bu durumun içerisinde obsesyon ve kompulsiyon ismi altında iki tarif mevcuttur.
Obsesyon ve Kompulsiyon Nedir?
Obsesyon: İstemsiz olarak zihne gelen, hakikat olmadığı bilinse de sık sık tekrarlayan fikirlerdir. Bu niyetler kişiyi rahatsız eder lakin tüm ferdî uğraşlara karşın yok edilemez.
Kompulsiyon: Makul hususlar hakkında daima zihne gelen niyetlerle baş etmek ismine otomatikleşmiş biçimde yapılan yineleyen davranışlardır. Yapılan davranışın saçma olduğu bilinse de kişi tarafından bu davranışlar engellenemez duruma gelir.
Simetri Takıntısı Yaşayan Bireylerin Kimi Davranış Örnekleri:
-
Eşyaları daima kategorilerine nazaran düzenlemek,
-
Eşyaları her vakit muhakkak bir tertip ve simetride tutmak,
-
Kişinin kendi konutu, işyeri üzere özel ortamları dışında da sistemi sağlamaya çalışmak,
-
Kıyafetleri simetrik, muntazam ve kategorize edilmiş biçimde tutmak,
-
Yazı yazarken çok muntazam, simetrik yazmaya çalıştığı için hayli yavaş yazmak,
-
Yazı yazarken çok fazla bastırmak, en ufak yanılgıda çok fazla silgi kullanmak,
-
Dağınıklık ve düzensizliğe tahammül edememek,
-
Yapılan işlerin kusursuz yapılması isteği içinde olmak,
-
Kusursuz işler yapmak için ağır gayret harcamak,
-
Düzen ve simetriyi sağlamak ismine gün içerisinde uzun vakit harcamak. (Örneğin günde 2-3 saat üzere.)
Simetri Hastalığı yahut Simetri Takıntısı Neden Oluşur?
-
Obsesif Kompulsif Bozukluğa (OKB) sahip olmak,
-
Çocukluk yaşantısında mükemmeliyetçi yahut hami aile tavırlarına maruz kalarak büyümek,
-
Çocukluk hayatında ailede (özellikle anne yahut babanın) OKB (obsesif kompulsif bozukluk) olması,
-
Kişinin mizaç özellikleri gereği denetimci, mükemmeliyetçi, disiplinli, ayrıntıcı, kuralcı olması,
-
Kişinin ömründe var olan farklı iç çatışmaların yahut başa çıkmakta zorlandığı yaşamsal olaylar ve durumların olması,
-
Herhangi bir fizikî ya da ruhsal travmanın meydana gelmesi.
Simetri Hastalığı (Simetri Takıntısının) Tedavisi
Simetri hastalığı yahut simetri takıntısının tedavisi bu durumun yaşanma mühleti ve yoğunluğuna nazaran değişmektedir. Simetri takıntısını nispeten kısa vadeli, hafif seviyede yaşayan bireyler için Bilişsel Davranışçı Terapi çalışmaları epeyce yararlı olmaktadır. Bilişsel Davranışçı Terapi çalışmalarına ek olarak simetri takıntısı yaşayan bireylerin ailesinin ve yakın etrafının de bu süreci nasıl destekleyecekleri hakkında bilgilendirilmesi değerlidir.
Simetri takıntısını uzun vakittir ve şiddetli biçimde yaşanması durumunda Bilişsel Davranışçı Terapi çalışmalarıyla birlikte ilaç takviyesi de gerekebilmektedir. Terapi seansları bir uzman klinik psikolog tarafından yürütülebilirken ilaç tedavisi için ise psikiyatri takviyesi gerekir.
Simetri hastalığı yahut simetri takıntısı olarak söz edilen obsesif kompulsif bozuklukta (OKB) tedavi gecikmeleri, aile ve etrafın de yanlış tavırlarıyla kalıcılaşmakta ve daha da şiddetlenmektedir. Bu sebeple tertip ve simetriye dair bahsedilen belirtiler mevcutsa bu durum gecikmeden teşhis edilerek kişinin ruhsal sıhhatini ve hayat kalitesini korumak ismine tedavisinin başlaması kaidedir.
Eğer halk ortasında simetri hastalığı yahut simetri takıntısı olarak kelam edilen obsesif kompulsif bozukluğun (OKB) bir çeşidine sahip olduğunuzu düşünüyor yahut ilerleyen vakitte yaşadığınız durumun obsesif kompulsif bozukluğa (OKB) dönüşmesinden tasa ediyorsanız Memnun Ömür Ruhsal Danışmanlık Merkezi’ndeki uzman klinik psikologlarımızdan yüz yüze yahut online olarak psikoterapi seansları alabilirsiniz.
Bu sayede yaşadığınız durumun bir obsesif kompulsif bozukluk (OKB) olup olmadığı uzmanlarımız tarafından kıymetlendirilebilir. Şayet yaşadığınız durum, obsesif kompulsif bozukluk değilse bile simetriyle ilgili fikirlerin obsesif kompulsif bozukluğa (OKB) dönüşmemesi ismine bilişsel davranışçı terapi çalışmaları ve psiko-eğitimle önleyici çalışmaların yapılması gerekebilir. Lakin yaşadığınız durum bir obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ise yoğunluğu, mühleti ve kişisel yaşantılar üzere şartlar göz önünde bulundurularak uygun bir tedavi planı oluşturulmalıdır. Yaşanan durum uzun periyodik ve şiddetliyse psikoterapi seanslarına ek olarak psikiyatri görüşmeleri için de yönlendirmeler yapılır. Böylelikle süreç hem bilişsel davranışçı terapi çalışmalarıyla hem de ilaç takviyesi ile yürütülür.