Bipolar bozukluk, iki farklı hastalık devri ile karakterize ruhsal bir bozukluktur. Mani periyodunda, uçta coşkulu bir ruh hali yaşanırken, depresyon periyodunda uçta çökkünlük yaşanır. Bu ikisi ortasındaki değişimler bazen günler hatta aylar sürebilirken, bazen daha kısa müddette ve sıklıkta görülebilir. Mühlet ve sıklık bireyden şahsa farklılık gösterir. Hastalık periyotları dışında ise olağana dönülür. Yeniden de kimi bireylerde günlük hayatı hala etkileyen birtakım izler kalabilir.
Bu ruhsal bozukluğa, beyindeki kimyasal dengesizliğin sebep olduğu düşünülmektedir. Aile genetiği bir yana, çevresel tesirlerin de bu rahatsızlığın oluşumunda rol oynadığı üzerine bulgular vardır.
Mod değişimlerini önlemenin en başarılı yolu ruhsal ve farmakolojik dayanak almaktır. Yani en çok işe yarayan tedavi; terapi almak ve beraberinde ilaç kullanmaktır. Tek başına terapi, ne yazık ki mod değişimlerini denetim altına almayı sağlayamamaktadır. Bu sebeple teşhis sonrası psikiyatristin verdiği reçeteye bağlı kalmak ve sistemli denetime gelmek gerekir. İlaçla birlikte terapi sürecine başlamak ise bireyin hayat kalitesini artırır ve olağan ruh halini korumak için ruhsal sağlamlılığını güçlendirir.
Bipolar bozukluk tanısı almış bireyler, ani mod değişimlerini tetikleyen durum ve olayların farkında olursa yoğunluk ve sıklığın azalması olasıdır.
• Uykusuzluk
• Alkol ve kafein kullanma
• Vefat, işini kaybetmek, doğum, taşınma
• Mevsim değişimleri
• Sistemsiz hayat
• Tiroit sorunları
• Unsur kullanımı mod değişimlerini tetikler.
Peki neler yapılabilir?
Bireyler, şiddeti azaltmak için kritik birtakım değişikler yapabilirler. Önemli olan değişikliğin kalıcı hale getirilmesidir. Hepsini birden yapmaya başlamak yerine, size uygun sırayla en kolayını seçerek yola koyulabilirsiniz.
+ Stresi denetim altına alın.
Stres bu değişimlere yol açan en önemli tetikleyicidir. İş hayatınızı kolay hale getirin. Çok ağır saatler çalışmak ve seyahat halinde olmak gerilimi körükler. İş değişikliği yapamıyorsanız meditasyon ve yoga yapma gerilimi yönetmenizde yardımcı olabilir.
+ Harekete geçin.
Egzersiz yapmak gözünüze çok sıkıntı geliyorsa, yürüyüş yapmak düzgün bir başlangıçtır. İsterseniz vakitle daha ağır antremanlar yapmayı hedefleyebilirsiniz.
+ Alkol ve kafeinden kaçının.
İkisi de birer uyarıcıdır. Sizi uyutmazlar ve mani devrini daha makûs bir hale getirirler. Bilhassa akşamları kahve içmeyi kesin. Alkol ilaçların tesirini değiştirip ruh halinizi daha makus bir hale sokabilir. Bu sebeple husus kullanımını en az dozaja düşürün.
+ Düzenli uyku alışkanlığı edinin.
Çok yorulmak mani devrini tetikleyebilir. Uykuya hazırlanın. Geç saatlere kadar görüntü izlemek, oyun oynamak ve internette dolaşmak bu değişimleri berbat bir hale getirirken; sıcak duş almak, yatıştırıcı müzik dinlemek yatıştırır. Okumak da yararlıdır lakin okumalar tablet vs. teknolojik bir aygıt vasıtasıyla olmamalıdır.
Standart tedavi gerisine koruyucu tedavi planlaması hastalık periyotlarının nüksetmesini önemli oranda pürüzler.
