Ergenlik hiçbir bakımdan hayatın kolay bir devri değildir.
Jean Erskine Stewart
İnsan ömrü içinde ergenlik periyodu çocuklukla yetişkinliği birbirine bağlayan bir geçiş periyodudur. Çevresel, toplumsal ve genetik faktörlerin çocukluk devrinde tesirli olduğu üzere ergenlikte de tesirlidir. Çocukluk devrinde daha çok anne babayla, öğretmenleri ve yaşıtları ile vakit geçiren ergen birey, artık yeni yaşantılar, gelişim ve biyolojik değişikliklerle karşı karşıya kalır.
Değişen vücutları ile çok ilgilenen ergenler bedenlerinin nasıl olduğuna ait zihinlerinde imgeler oluştururlar. Yaşanan fizikî değişimin ruhsal tesirleri ise her bir ergenin yaşadığı bir süreçtir. Çoklukla kızlar erkeklere oranla vücutlarından daha az mutludurlar. Bu periyot ilerledikçe kızların vücutlarındaki hoşnutsuzluğun artmasının nedeni beden yağlarının artıyor olması olabilirken, erkeklerin kendi vücutlarından daha hoşnut olmalarının ise beden kas oranlarının artmasından kaynaklı olabilmektedir.
Beyin gelişimi de vücuttaki değişimlere paralel olarak ergenlikte değişir. Bilim insanları tarafından yapılan birçok araştırma ergen beyninin kıymetli yapısal değişikliklerden geçerek geliştiğini bulmuşlardır. Korpus kallosum(sol ve sağ beyni birbirine bağlar) ergenlikle birlikte kalınlaşır. Bu da ergenin bilgiyi daha düzgün işleyebilmesine yardımcı olur. Lakin beyindeki ön lob, akıl yürütme, karar verme ve kendini denetim etme ile ilgili olan kısım daha tam gelişmemiştir. Amigdala yani öfke üzere hisleri denetim eden bölge ise ön lob dan daha evvel gelişmektedir. Ön lob’un gelişimi 18-25 yaş ortasında yetişkinliğe kadar devam etmektedir. Bu da bize göstermektedir ki ergenlerin güçlü hisleri olabilir ancak bu hisleri denetim etmesi için gerekli olan ön lobun daha tam gelişmemesi sebebiyle zorluklar yaşanabilmektedir. Yani ergenlerin beyni hislerini yavaşlatacak frenlerden yoksundur.
Ergenlik periyodunda yeni beliren cinsel hislerle başa çıkmak ve sağlıklı cinsel kimlik oluşturmak çok istikametli bir süreçtir. Kimi ergenler cinsellikle ilgili çok fazla telaşlıyken, kimilerinin tasası azdır. Kimileri cinsel olarak daha güçlü uyarılma yaşarken kimileri daha az uyarılır. Cinsel kimlik oluşturma yalnızca cinsel davranıştan ibaret değildir. Cinsel kimlik, fizikî, toplumsal ve kültürel etkenlerin rol oynadığı bir bağlamda gelişmektedir.
Ergenlerin sıhhatlerini gözetici davranışlarda bulunmaları kıymetlidir. Sıhhatle ilgili davranışların kazanılması noktasında ergenlik devri değerlidir. Sistemli spor yapma, sağlıklı beslenme üzere omurundaki düzenlemeler hem ergene yararlı olmaktadır hem de yetişkinlikte rahatsızlıkların önlenmesine katkı sağlamaktadır. Uyku tertipleri de ergen sıhhatin tesirler. Bu periyotta uykuya biraz daha fazla gereksinim duyabilir. Yapılan bir araştırma da az uyuyan ergenlerin 9 saat ve daha fazla uyuyan ergenlerle kıyaslandığında az uyuyanların kendilerini uykulu hissettikleri, huysuz oldukları, okulda uyukladıkları, depresyonda oldukları ve kafeinli içecekler tükettikleri bulunmuştur.
Ergenlikte ben merkezlilik durumu ve kendine yönelik imgesi ve davranışlarına farkındalığı artabilir. Ergenler hayali bir seyirci üzere kendisi üzere öbür insanlarında onunla ilgilendiğine inanabilir. Ayrıyeten dikkat alımlı davranışlar sergileyerek ilgi çekmeye, görünür olmaya ve sahnede olmaya çalışabilir. Örneğin sınıfa girdiğinde tüm gözlerin onun yüzündeki sivilcelerde olduğunu düşünebilir. Ergenlik periyodundaki pek çok kız vaktinin birçoklarını aynanın önünde geçirebilir.
KİMLİK
Ergenlikte kıymetli sosyoduygusal değişimler meydana gelir. Kendini anlamaya yönelik artan eforları ve kimlik arayışı bu değişiklikler ortasındadır.
Ben kimim? Neyim? Hayatımda neler yapacağım? Benim farkım ne? Ben kendi başıma nasıl yapabilirim? Bu sorular kimlik arayışını yansıtır. Kimlik birçok kesimden oluşan bir kendini betimlemedir ve şunları içerir:
Kişinin izlemek istediği meslek ve çalışma yolu (mesleki/kariyer kimliği)
Kişinin muhafazakar mı, liberal mi yoksa orta yol mu olduğu (siyasal kimlik)
Kişinin dini inancı (dini kimlik)
Kişinin bekar, evli, boşanmış, vs. oluşu (ilişki kimliği)
Kişinin başarmaya ne ölçüde güdülendiği ve ne derecede entelektüel olduğu (başarı kimliği, entelektüel kimlik)
Kişinin dünya ya da ülkenin hangi kısmından olduğu ve kendini kültürel mirası ile ne kadar tanımladığı (kültürel/etnik kimlik)
Cinsel kimlik
Kişinin yapmaktan hoşlandığı şeyler; spor, müzik, hobiler, vs. dahil olacak halde (ilgiler)
Bireyin kişilik özellikleri; içe dönük ya da dışa dönük, telaşlı ya da sakin, dost ya da düşman, vs oluşu üzere (kişilik)
Bireyin beden manzarası (Fiziksel kimlik)
Kimlik gelişimi modül parça olur. Kararlar tek kalemde verilmez; tekrar tekrar geri dönülür. Kimlik gelişimi düzgün bir formda değil daha çok sarsıntılı inişli çıkışlı biçimde olur.
“Sen kimsin?” diye sordu tırtıl. Alice, biraz utanarak: “Ben…Ben artık pek de bilmiyorum bayım, en azından bu sabah kalktığımda kim olduğumu biliyordum; fakat galiba o vakitten beri birkaç sefer değiştim” diye cevapladı Alice. (Lewıs Carroll)
Kimlik gelişimi erken periyotta başlar lakin kimlik gelişimine dair sorular ergenlikte kıymetli derecede artar ve genç yetişkinlikte ergenlik sonrasında ise kıymetli değişimlerle kendini göstererek tamamlanır. Büyümek kolay değildir. Ve ergenlik devri bir isyan, kriz, hastalık üzere de görülmemelidir. Ergenliğe bir kıymetlendirme, karar verme, sorumluluk alma ve dünya da kendi yerini edinme periyodu olarak tanımlamak daha hakikat olur. Ergenlerin birçok sorunları kendilerinden kaynaklanmamaktadır. Ergenlerin gerek duyduğu kendileri ile ilgilenen yetişkinlerin uzun devirli takviyesi de bu periyotta epeyce kıymetlidir.