Çocuklarda lisan hareketlerini kısıtlayan lisan bağı (dil frenulumu) sıklıkla görülmektedir. Çocukların yaklaşık %3’ünde görülen bu durum birtakım durumlarda hiç bir meselede neden olmasa da, bazen beslenme ve konuşma sıkıntılarına neden olabilir.
Nasıl gelişir?
Bebeğin anne karnındaki gelişimi sırasında lisan ağız tabanına yapışık bir halde gelişir ve vakitle ağız tabanından ayrılarak olağan, özgür halini alır. Gelişim sırasında yaşanan kimi aksaklıklar nedeniyle bu ayrılma tam olmaz ve lisan bir bağ yardımıyla ağız tabanına bağlı olmaya devam edebilir. Bu durum lisan bağı, lisan frenulumu, ankiloglossi olarak isimlendirilir.
Nasıl teşhis alır?
Dil bağı her hangi bir semptom göstermezse aile tarafından tesadüfen yahut tabibin rutin denetimi sırasında tehşis edilebilir. Beslenme bozukluğu yahut konuşma devrinde yaşanan zorluklar (bazı harfleri söyleyememe) vakti şübhelenilmesi durumundaysa Çocuk Cerrahının muayenesinde teşhis konulabilir.
Hangi meselelere neden olabilir?
Dil bağı birtakım durumlarda asemptomatik olsa da, birtakım durumlarda beslenme ve konuşma bozukluklarına neden olabilir. Yenidoğan periyodunda sorun yaratmayan lisan bağı, çocuğun konuşma periyodunda kimi harfleri söyleyememesine neden olabilir.
Yenidoğan periyodunda lisan hareketlerini kısıtlayan lisan bağı olan bebekler göğüs başını rahat kavrayamaz ve emerken çabuk yorulur. Bu durum çouğun kâfi beslenmemesine ve açlık çekmesine neden olabilir. Bunun dışında düzgün ememeyen çocuklar annesinin göğüs başını ısırarak emmeye çalışır. Bu vakte da göğüs başında ağrılı çatlaklar ve sonrasında mastit üzere istenmeyen durumlar gelişebilir.
Konuşma periyodundaki çocuklarda lisan bağı mevcudiyeti lisan hareketlerini kısıtlayar. Telaffüzünde lisan hareketlerinin kıymetli olduğu harfleri (‘d’, ‘n’, ‘t’) söyleyememesine ve konuşma bozukluğuna yol açar. Bu durum gelişmekte olan çocuğun psikolojisini berbat istikamette etkileyebilir.
Daha önemli lisan bağlarında lisan ucunun çatallı olması ve lisanın ağızdan dışarı çıkarılamaması da çocukların psikolojisini etkileyebilir.
Bunun dışında lisan ağız içi hijyen için değerli bir organ olduğundan, hareketlerindeki kısıtlamalar ağız kokusuna ve ileri devirde diş çürüklerine neden olabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Dil bağının tedavisi her vakit için cerrahi olarak bu bağın kesilmesidir. Yenidoğan devrinde bu bağın zar yapısında ve damarsız olabilmesi nedeniyle poliklinik kurallarında makasla kesilmesini önerenler mevcut. Ancak kanama, enfeksiyon, ağrı riskine rağmen hafif sedasyonla ameliyathane kaidelerinde kısa bir süreçle koter yardımıyla kesilmesi daha uygun olacaktır. Çok kalın lisan bağlarının yeniden ameliyathane kaidelerinde sedasyon tekniğiyle kesilerek, gereklilik halinde dikişle dikilmesi önerilmektedir. Sonrasında çocuk çabucak beslenir ve konuta taburcu edildir.
Birtakım durumlarda yenidoğan periyodundaki beslenme sıkıntıları, çocukluk devrindeki konuşma bozuklukları lisan bağıyla ilişkili olmayabilir. Bu nedenle de beslenme bozukluğuna neden olabilecek durumların araştırılması için çocuk hekiminin muayenesi, konuşma bozukluğu olanlardaysa logoped muayenesi gerekmektedir.