Rusya nın 24 Şubat ta Ukrayna ya başlattığı ataklar 100’üncü gününde Savaş Ukrayna nın doğusunda Escort Vefa ağırlaşırken global buğday ihracatında yaklaşık yüzde 30 hisse sahibi olan iki ülkenin savaş halinde olmasıyla patlak veren global besin tedariki krizine tahlil aranıyor
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’ın 24 Şubat’ta Vefa Escort Bayan askeri operasyon ismi altında Ukrayna’ya başlattığı hücumların 100 üncü gününe girildi Ukrayna ordusu birçok bölgede gösterdiği direnişle taarruzları püskürtmeyi başarırken Rus birlikleri aylardır devam eden savaşta şu ana kadar Ukrayna Vefa Escort topraklarının yaklaşık yüzde 20’sinin denetimini ele geçirdi
Ukrayna Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada savaşta 30 bin 950 Rus askerin öldürüldüğü sav ediliyor Taarruzlar nedeniyle yaklaşık 6 8 milyon kişi Ukrayna yı terk ederken Rus birliklerin Nisan ayında Kiev bölgesinden çekilerek doğu ve güneye rota çevirmesiyle yaklaşık 2 2 milyonu ülkesine döndü
Dünya Sıhhat Örgütü Ukrayna da hastanelere ambulanslara ve sıhhat çalışanlarına 296 taarruz gerçekleştirildiğini kaydetti
DİPLOMATİK TEŞEBBÜSLER SONUÇ VERMEDİ
Savaş tüm süratiyle devam ederken iki ülkenin müzakere heyetleri ateşkes sağlanması ve barış görüşmelerinin yolunun açılması için biri Türkiye’de olmak üzere 4 defa yüz yüze görüşme gerçekleştirdi Lakin müzakereler iki ülkenin sunduğu farklı münasebetlerde kesintiye uğradı
Global buğday ihracatında yüzde 30 hisse sahibi olan Rusya ve Ukrayna’nın savaşta olması sonucu Ukrayna limanlarından dünya pazarına tahıl sevkiyatı yapılamaması dünya genelinde besin tedarikinde krize yol açtı Ukrayna limanlarında 20 milyon ton besin yüklü gemilerin beklediği belirtilirken Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı limanların açılmaması durumunda kıtlık ve kitlesel göç konusunda ihtarda bulundu
Birleşmiş Milletler Ukrayna Kriz Koordinatörü Amin Awad Rusya Ukrayna Savaşı’nın 100 gününde yaptığı açıklamada Bu savaşın kazananı yok ve olmayacak dedi
SAVAŞIN KRİTİK ANLARI
25 Şubat Ukrayna kuvvetleri kuzeyde doğuda ve güneyde Rus askerine karşı direnişe başladı
1 Mart Rusya Kiev deki bir televizyon kulesini vurdu başşehre yönelik süratli ilerleyiş umutları azalınca kuzeydoğudaki ve öteki kentlerde uzun menzilli füzelerle bombardımanı ağırlaştırdı
2 Mart Rus kuvvetleri Ukrayna’nın doğusunda Rus yanlısı ayrılıkçıların denetiminde bulunan Donbass bölgesini Rusya nın 2014 yılında ilhak ettiği Kırım a bağlamak için hayati kıymet taşıyan güneydoğudaki Mariupol limanını kuşatmaya başladı Rus birlikleri ele geçirilen birinci büyük kent olan Karadeniz deki Herson limanına girdi BM 1 milyon kişinin Ukrayna dan kaçtığını açıkladı
4 Mart Rus güçleri Avrupa nın en büyüğü olan Zaporijya nükleer santralini ele geçirdi NATO Ukrayna nın uçuşa yasak bölge davetini çatışmayı tırmandıracağı gerekçesiyle reddetti
8 Mart Siviller Ukrayna ile Rusya ortasında varılan uzlaşma sonucu açılan birinci insani koridor ile kuzeydoğudaki Sumi kentinden tahliye edildi BM Ukrayna’yı terk edenlerin sayısının 2 milyona ulaştığını duyurdu
9 Mart Rus ordusu Mariupol deki bir doğum hastanesini bombaladı Çok sayıda insan enkaz altında kaldı Moskova idaresi hastanenin Ukraynalı askerler tarafından askeri üs olarak kullanıldığını savundu
13 Mart Rusya savaşı Ukrayna nın batısına kadar genişletti ve NATO üyesi Polonya’nın sonlarına yakın bir üssü füzeyle amaç aldı
16 Mart Mariupol’de yüzlerce Ukraynalı sivilin sığındığı tiyatro bombalandı Kiev idaresi Rusya’yı suçlarken Rusya Savunma Bakanlığı tiyatro binasını Ukrayna ordusunun vurduğunu tez etti
25 Mart Moskova doğuda kazanımlar elde etme istikametinde değişiklik sinyali verirken Ukrayna kuvvetleri Kiev dışındaki kasabaları geri almak için direnişini arttırdı
30 Mart BM taarruzlar nedeniyle Ukrayna’dan ayrılanların sayısının 4 milyonu geçtiğini açıkladı
3 4 Nisan Ukrayna Rus askerlerinden arındırdığı Bucha kasabasında bir toplu mezar ve yakın aradan vurulmuş insanların cansız vücutlarının bulunduğunu açıklayarak Rusya yı savaş cürmü işlemekle suçladı Suçlamaları reddeden Kremlin ceset manzaralarının kurgu olduğunu sav etti
8 Nisan Ukrayna idaresi Kramatorsk taki bir tren istasyonuna gerçekleştirilen atakta en az 52 kişinin hayatını kaybettiğini açıklayarak sivil ölümlerden bir sefer daha Rusya yı sorumlu tuttu Moskova ise yönetilen suçlamaları reddetti
14 Nisan Ukrayna Rusya nın Karadeniz Filosunun amiral gemisi Moskova’nın füzeyle amaç alınarak batırıldığını duyurdu Rusya ise geminin içindeki mühimmatların patlaması sonucu battığını belirtti
18 Nisan Rusya Ukrayna nın iki bölgesini ele geçirmek ve savaş zaferi elde etmek için Donbass Savaşı olarak nitelendirdiği saldırıyı başlattı
21 Nisan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin Mariupol ün yaklaşık iki aylık kuşatmanın akabinde Ukraynalı askerlerden temizlendiğini ve denetimin Rusya’ya geçtiğini ilan etti fakat yüzlerce Ukraynalı asker kentte yüzlerce sivilin de sığındığı Azovstal çelik fabrikasında direnişini sürdürmeye devam etti
25 26 Nisan Moldova nın Rusya yanlısı ayrılıkçı bölgesi Transdinyester’de yetkililer bir bakanlık ve iki radyo kulesinde patlama meydana geldiğini bildirerek olaydan Ukrayna yı sorumlu tuttu Kiev idaresi ise Moskova yı çatışmayı genişletmeye çalışmak emeliyle hücumlar düzenlemekle suçladı
28 Nisan Ukrayna BM Genel Sekreteri Antonio Guterres in ziyareti sırasında Rusya nın Kiev i 2 füzeyle gaye aldığını açıkladı Kremlin ise Ukrayna yı sona yakın Rus bölgelerine saldırmakla suçladı
1 Mayıs Mariupol deki çatışmalar yüzünden insani krizin giderek derinleştiği Azovstal çelik fabrikasından Birleşmiş Milletler in inançlı geçiş operasyonu ile yaklaşık 100 Ukraynalı sivil tahliye edildi
7 Mayıs Ukrayna’nın doğusundaki Luhank bölgesinin valisi Sergey Gayday Bilohorivka daki bir köy okuluna gerçekleştirilen bombalı akında 60 civarında kişinin öldüğünün varsayım edildiğini açıkladı
9 Mayıs Rusya önderi Putin Zafer Günü kutlamalarında Rusya Ukrayna da kabul edilemez bir tehdit ile karşı karşıyaydı Orada ana vatanımızın güvenliğini savunuyoruz tabirleriyle Rus halkına seslendi
10 Mayıs Ukrayna idaresi askerlerin yürüttüğü karşı atakta Harkov un kuzey ve kuzeydoğusundaki köylerin Rus ordusundan geri alındığını duyurdu
12 Mayıs BM Ukrayna’yı terk edenlerin sayısının 6 milyonu aştığını açıkladı
14 Mayıs Ukrayna kuvvetleri doğuda Rus ordusunun denetimindeki Izium kasabası yakınlarında karşı atak başlattı
18 Mayıs Finlandiya ve İsveç Rusya nın Ukrayna ya saldırısının akabinde Avrupa da güvenlik durumunun değiştiğini münasebet göstererek NATO ya katılmak için müracaatta bulundu
20 Mayıs Rusya Mariupol deki Azovstal çelik fabrikasında direnen son Ukraynalı askerin de teslim olduğunu açıkladı Açıklamadan saatler evvel Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy Ukraynalı askerlere teslim olarak hayatlarını kurtarabileceklerini söyledi
21 22 Mayıs Rus ordusu Luhansk ta taarruz başlattı Donetsk bölgesindeki Sloviansk ile Luhanks’taki Severodonetsk kentine odaklandı
23 Mayıs Ukrayna’da görülen birinci savaş cürümleri davasında Kiev’deki mahkeme 21 yaşındaki bir Rus askeri silahsız sivili öldürmekten ömür uzunluğu mahpus cezasına çarptırdı
25 Mayıs Putin Moskova nın Ukrayna’da ele geçirilen topraklardaki denetimini sağlamlaştırmak gayesiyle bu bölgelerdeki Ukraynalıların Rus vatandaşlığı ve pasaportu edinme sürecini kolaylaştıran bir kararname imzaladı
31 Mayıs Ukrayna güçlerinin hala direndiği lakin büyük kısmının Rus denetiminde olduğu Sievierodonetsk kentinde yetkililer mahsur kalan sivilleri tahliye etmenin artık mümkün olmadığını söyledi
1 Haziran Rusya ABD nin Ukrayna ya gelişmiş roket sistemleri tedarik etme kararına reaksiyon göstererek bunun çatışmayı büyütebileceği ve Washington ile direkt karşı karşıya gelme riskini artırabileceği konusunda ihtarda bulundu
2 Haziran Zelenskiy Ukrayna nın bir kırılma noktasına ulaşmasına ve savaşta galip gelmesine yardımcı olmak için Batılı ülkelerden daha fazla silah talep etti
3 Haziran savaşın 100 üncü günü Ukrayna idaresi ABD den alınan çok namlulu roket atar sistemlerinin Rusya daki tesislere hücum maksadıyla kullanılmasının planlanmadığını tabir etti İngiltere askeri istihbaratı Moskova nın Kiev i ve hükümet merkezlerini ele geçirme konusundaki birinci maksatlarına ulaşamadığını lakin Donbas ta taktik muvaffakiyet elde ettiğini açıkladı İHA