Erken çocukluk olarak isimlendirdiğimiz 0 6 yaş periyodu gelişimde çok kıymetli bir role sahip Bilişsel Esenyurt Escort fizikî toplumsal duygusal ve lisan gelişimi açısından ilerleme kaydedilen kritik bir devir Okul öncesi yılları da erken çocukluk periyodunun bir kesimi Hayatın temelini oluşturan bu devirde psikolojik sağlamlık kavramı farklı İstanbul Escort bir kıymete sahip Ruhsal sağlamlık hiçbir şeyden etkilenmemek üzülmemek korkmamak manasına gelmiyor Kusursuz olmak niyeti de taşımıyor Ruhsal sağlamlık temelde özetlersek güçlü hayat şartları karşısında üstesinden gelebilme ve eski haline Beylikdüzü Escort dönebilme kabiliyetine sahip olma manasına gelir Olağan şartlarda sistemimiz hem bedensel hem de ruhsal olarak istikrarda olmaya odaklanır Ruhsal sağlamlık karşılaştığımız zorluklar karşısında tekrar istikrara dönebilme kapasitesine sahip olmaktır
Psikolojik sağlamlığı ana başlık olarak düşünerek alt başlıklarda neler olduğuna bakarsak
-
Problem Çözme Mahareti: Geçen ayki yazıda detaylı olarak incelediğimiz sorun çözme marifeti bilhassa kişilerarası irtibatta anahtar rol oynuyor. Hayatı aktif ve uyumlu bir biçimde devam ettirebilmek için büyük değere sahip. Sorun çözme mahareti düşük olan çocukların akran reddine uğrama, zorbalığa maruz kalma, toplumsal içe çekilme üzere durumlar açısından risk altında olduğu bilinmektedir. Elbette bahsettiğim durumların tek sebebi sorun çözme hünerine sahip olmama değil; lakin kıymetli bir risk faktörü haline gelmesine yol açabiliyor.
-
Bağlanma: Bağlanma teorisinin kuramcısı John Bowlby, bir bebeğin birincil bakım veren figürüne/annesine dilek ettiği yakınlığı kurması ve devam ettirmesi için gösterdiği her tıp davranışı bağlanma davranışı olarak tanımlar ve bağlanma davranışlarının evrimsel açıdan bebeğin kendini tehlikelerden müdafaayı hedeflediğini öne sürer. Farklı bağlanma tipleri içinde ülkü olarak gerçekleşmesini beklediğimiz ‘Güvenli Bağlanma’ dır. Bağlanma tarzı ‘güvenli’ olan çocuklar ebeveyninden ‘ben buradayım, seni duyuyorum, seni anlıyorum, sana kıymet veriyorum’ üzere iletiler alır ve bunun sonucunda kendi ile ilgili ‘değerliyim, önemseniyorum, seviliyorum, başa çıkabilirim’ üzere inançlar geliştirir. İşte tüm bunlar gerilim faktörleriyle baş etmede kıymetli kaynaklar olur ve çocuğun ruhsal sağlamlığına yatırım yapar.
-
Öz Düzenleme: Öz düzenleme mahareti; çocuğun his, niyet ve davranışlarını denetim etme ve yönetme marifetidir. Öz düzenleme stratejisi olmayan ya da yetersiz olan çocuklarda davranış sorunları görülme riski daha fazladır. Çocuğun sahip olduğu bağlanma tarzının öz düzenleme maharet kapasitesini değerli ölçüde etkilediğini gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
-
Yardım Alabilme: Yardım alabilme değerli bir toplumsal etkileşim sürecidir. Çocuğun benliğinin yardım isteyebilme ve yardımı kabul edebilme kapasitesine sahip olabilmesi çok değerlidir. Yardım alabilme; sorun çözme ve öz düzenleme marifetleriyle de alakalıdır. Yardım alabilme kapasitesine sahip olmak çocuğu sorun çözme ve öz düzenleme açısından daha güçlü hale getirir ve ruhsal sağlamlığının artmasına katkıda bulunur.
-
Doyum Erteleyebilme: Günümüzde çocuklarda karşılaştığımız meselelerden biri çocuğun kendi iradesi ile doyumu erteleyememesidir. Ağır ekran kullanımı, ebeveynlerin çok toleranslı olması ve sağlıklı sonlar koyma konusunda zorlanması üzere nedenler çocuğun bu beceriyi geliştirmesini zorlaştırabilmektedir. Doyumu erteleyebilme mahareti geliştirmek için çocuğun kendi davranışları üzerinde şuurlu bir denetimi olması gerekir. Çocuğun his, fikir ve vücut duyumlarına dair farkındalığını güçlendirmek, sağlıklı sonlar koymak, rehber ve model olmak bu hünerin gelişmesine katkı sağlar. Doyumu erteleyebilme öz düzenleme marifetini de destekleyen değerli bir kazanımdır.
-
Özgüven: Genel bir kişilik özelliğidir. Süreksiz bir durum değildir. Lakin hayatta karşılaşın kimi zorluklar, travmalar kişinin kendine duyduğu inancın zedelenmesine yol açabilir. Çocuğun kendini pahalı ve kâfi hissetmesi özgüvenin yüksek olmasına değerli bir katkı sağlar. Yapılan araştırmalarda da özgüven ile ruhsal sağlamlık ortasında manalı ilgi olduğu görülmüştür.
-
Sosyal Yeterlilik: Temelde toplumda kabul gören, oyun faaliyetleri başlatan, yeni faaliyetleri ilgi cazip bulan, işbirliğine açık, uyumlanabilen, empati yapabilen, diğerleriyle serbestçe ve çarçabuk etkileşime geçebilen çocuklar toplumsal yetkinliğe sahiptir diyebiliriz. Bu hünerlerin tamamı her yaş kümesinde görülmeyebilir. Kimi hünerleri kazanabilmek için muhakkak bir bilişsel olgunluğa erişilmesi gerekir. çocuğun yaşına ve gelişimine uygun olarak belirtilen davranışsal kazanımlarının olması kafidir. Toplumsal yeterlilik; sorun çözme, öz düzenleme ve yardım alabilme alanlarıyla da etkileşim halindedir ve ruhsal sağlamlığa müspet katkı sağlar.
-
Duygu Denetimi: Hisler dış etraf ile bağlantı kurma, sürdürme ve sonlandırma süreci için çok kıymetlidir. His denetimi dinamik bir süreçtir; değişim, esneklik ve ahenk üzere temel bileşenlere sahiptir. His denetim marifetini geliştirmenin birinci şartı duyguyu fark etme ve kabul etmedir. Sonrasında denetim için gereken stratejiyi geliştirmek mümkün olabilir. Ebeveynin bu mevzuda çocuğa rehber ve model olması çok değerlidir.
Sonuç olarak ömrün erken devirlerinden itibaren kaliteli bakım alma öğrenme fırsatlarına sahip olma bilişsel sosyal öz düzenleme maharetlerinin olumlu tarafta gelişmesi açısından değerlidir Sağlıklı bağlanma ve içsel ahenk kaynaklarına sahip olan çocuklar temel esirgeyici kaynaklara sahip olur ömürde karşılaştıkları zorluklarla başa çıkma ve istikrar haline dönme konusunda daha kâfi ve ruhsal olarak daha sağlam olurlar