Depresyon nedir?
Depresyon sırf olumsuz his ve kanılardan değil, birebir vakitte da fonksiyonel olmayan davranış ve ardından bedensel belirtilerle kendini gösteren bir duygudurum bozukluğudur.
Yaygınlık ve cinsiyet
Majör Depresyon Bozukluğunun görülme sıklığı genel olarak %3-6 ortasında olup bayanlarda erkeklere oranla daha fazla görülür.
Belirtiler
Depresif duygudurum, günlük aktivitelere ilginin/isteğin azalması, iştah azalması/artması, uyku azalması/artması, yorgunluk ve enerjisizlik hissi, ağır bir suçluluk ve değersizlik hissi, konsantrasyon zahmeti, vefat hakkında daima düşünmek/intihar eğilimi. Bu belirtiler şahsî, toplumsal ve işle ilgili hayatı önemli manada negatif tesirler.
Sebepler
-
Biyolojik
Genetik olarak aile üyelerinde depresyonun olması bir risk faktörüdür.
-
Psikososyal
Her ruhsal bozuklukta kıymetli bir rolü olan gerilim, depresyonun gelişiminde de tesirlidir. Gerilimli hayat olayları (sevilen birinin kaybı, uzun bağların bitişi/boşanma, iş kaybı yahut sıhhate dair olumsuz durumlar vs.) ile kişinin bu durum karşısındaki negatif bakış açısı birleşince depresif bir duruma sebep olur.
Düşük toplumsal dayanak ve yalnızlık, önyargı/dışlanma, çocukluk periyodunda yaşanan istismar/travmatik olaylar, zorbalığa uğramak, bir öbür ruhsal bozukluğa daha sahip olmak. Çocukken ebeveynler tarafından ihmal edilmek.
İşsizlik, madde/alkol kullanımı ve düşük sosyoekonomik seviye de risk faktörüdür.
Depresyon nasıl gelişir? (Bilişsel Üçlü)
Bilişsel Davranışçı Terapi’nin depresyon teorisine nazaran depresyonda olan beşerler kendilerine, dünyaya ve geleceğe dair olumsuz birtakım inançlar geliştirirler.
Kendi: Kişi kendisini kıymetsiz, yetersiz ve kusurlu olarak algılar.
Dünya: Kişi yaşadığı tecrübeleri negatif algılar: Başka beşerler ona karşıdır ve dünya tehdit edicidir.
Gelecek: Kişi yaşadığı olayları o kadar çaresiz ve tahlilsiz algılar ki gelecekte de bu zahmetlerin devam edeceğine inanır.
Tüm bu inançlar çaresizliğe ve ümitsizliğe yol açarak depresyonu tetikler.
Tedavi
Psikoterapi: Yaşadığımız tecrübeleri negatif algıladığımızda olumsuz hislere sahip olur ve bunun sonucunda birtakım fonksiyonel olmayan davranışlar sergileriz. Bir sürü farklı psikoterapi modeli vardır; bunlar şahsa kendi gerçek olmayan inançları fark etmeleri, sahip oldukları kanıları daha yanlışsız olanlarla değiştirmeleri ve depresyona sebep olan inançlarına meydan okumalarına takviye olur. Ayrıyeten, birtakım terapiler de kişinin his ve kanıları üzerine farkındalık geliştirerek bu meselelerin köküne inmeyi maksatlar.
ÖNEMLİ –İNTİHAR
Depresyon, intihar riskinin en yüksek görüldüğü ruhsal bozukluklardan biridir. Etrafınızdaki insanların ağır depresyonda olduğunu biliyor, vefata dair sıklıkla konuştuğunu duyuyor yahut intihar planları yaptığından şüpheleniyorsanız bir uzmandan takviye alması ve terapiye başlaması için cesaretlendirin. Ayrıyeten bu noktada en değerli dayanak, sevdiklerinden (arkadaşlar, aile, sevgili/eş vb) gelecektir; yalnız olmadığını hissettirmek ve onu dinlemek çok kıymetli olacaktır.