İlişkiler elbette hayatımınızın en fazla baş yorduğumuz tarafı olabilir.. Anne baba ile alakamız, evlilik yada kız/erkek arkadaş bağlarımız, çocuklarımızla olan bağlarımız, arkadaşlık, yönetici işveren vb .. Hayatımız doğal olarak bir bağ ağı ile örülü.. Bu sebeple münasebetleri incelerken, kendi yaşadığımız alakayı anlamaya çalışırken “Bağlanma Modelleri”ni anlamamız gerektiğini düşünüyorum.
Erken çocukluk yaşantımızla bize bakım veren kişi ile kurduğumuz bağlantının niteliği, daha sonraki dönemlerimizdeki hislerimiz, kendimiz ve etrafımızla ilgil fikirlerimiz, davranışlarımız, başka şahıslarla kurduğumuz alakaların yapısına da yansımaktadır. Çocukluğumuzda bize bakım veren kimsenin (ki çoklukla bu annedir, annenin yokluğunda baba, anneanne, yada bakıcı olabilir) gereksinimlerimize verdiği yansıları ile bizim “diğerleri”ne karşı olan algımızı şekillenir. Şayet bize bakım veren kişi, muhtaçlık duyduğumuzda gereken dayanağı bize verdi, olumlu davrandı, hastalık, endişe objesi üzere tehlikelerden bizi korduysa, bizde “diğerlerinin” emniyetli olduğu, muhtaçlık duyduğumuzda dayanak göreceğimiz algısı gelişir.
Bunun zıddı olduğu durumlarda ise, şayet gereksinimlerimize karşı bakım verenimiz duyarsız kaldıysa, gereksinimlerimize karşılık vermedi yada olumsuz reaksiyon verdiyse kişi “bağlanacağı öteki kişi” yi reddedici ve olumsuz, kendini ise sevilmeyen, sevilmeye ve bedel verilmeye layık olmayan biri olarak görür ve buna inanır.. Çocukluktan ergenliğe kadar olan devirde bu inançlarımız daima pekişir.
Yetişkinlikte de çocuklukta edindiğimiz bağlanma modelini sürdürürüz. Yani çocuklukta bakım verenimizle şekillenen bağlanma modelimiz, yetişkin olduğumuzda bağlanma muhtaçlığı duyduğumuz eşle olan bağlantımıza de yansır.. Çocukluğunda bakım vereniyle inançlı bağlanma geliştiren bir kişi yetişkin olduğunda bunun avantajını yaşar; kendine güvenir, eşine güvenir, bir düşünce yaşayacağı vakit eşinin ona dayanak vereceğine ve onu her vakit seveceğine inanır.. Bu inancının tesiriyle davranışları da istikrarlıdır, kendi hislerini da rahat paylaşır, kendisi de sevmeye, desteklemeye açıktır. Ve bu modeldeki münasebet her vakit beslenir ve sıhhatle sürer..
Güvensiz bağlanma modeli geliştiren çocuklar ise yetişkin olduğunda, bu modelin dezavantajıyla, kendisini inançsız, kıymetsiz ve sevilmeye layık olmadığı temel inançlarının tesiriyle yaşadıkları bağlantıya bunu yansıtır. Eşine tam manasıyla güvenemez, hislerini paylaşmada badire yaşar, davranışları dengeli değildir, sevgi ve dayanağını gösterirken yanlışlar yapar ve yaşadığı münasebet beslenemez, meseleler yaşanır.
4 farklı bağlanma tarzı vardır. Bunlar , güvenli bağlanma, saplantılı bağlanma, kayıtsız bağlanma ve endişeli bağlanmadır. Önümüzdeki günlerde teker teker bu başlıkları inceleyeceğiz.