Yüksek enflasyon karşısında taban ücretlinin yılın birinci beş ayında 1.515 TL’lik kaybının oluştuğunu kaydeden DİSK Lideri İstek Çerkezoğlu, “Buna karşın minimum fiyata 1.246 TL’lik orta artırım yapıldı. Yani beş aylık kayıp bile karşılanamadı” dedi.
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın dün açıkladığı yeni minimum fiyatın (5 bin 500 TL) açlık hududunun (6 bin 391 TL) altında kalmasına reaksiyon gösterdi.
Asgari fiyata yapılan 1247 TL’lik artırımın, alım gücündeki erimeyi karşılamaya yetmediğine dikkat çekilen yazılı açıklamada, şöyle denildi:
“2022 Temmuz’da minimum fiyat net 1.246,6 TL artırılarak 5 bin 500 TL’ye yükseldi. Böylelikle minimum fiyata yüzde 29,3’lük bir artırım yapılmış oldu. Meğer artan enflasyon karşısında minimum fiyat 2022 Ocak-Mayıs ortası 5 ayda 5 bin TL erimişti. Yalnızca mayıs ayındaki kayıp ise 1.515 TL oldu. Minimum fiyata yapılan 1.247 TL’lik artış, minimum fiyatın mayıs ayı kaybını bile gidermeye yetmedi.”
RESMİ BESİN ENFLASYONU BİLE YÜZDE 90
Yapılan yazılı açıklamada, Türkiye’de minimum fiyat civarında fiyat alanların sayısının yaklaşık 9,5 milyon kişi olduğunun bilgisi verildi.
Yazılı açıklamada “Dolayısıyla saptanan fiyat minimum değil, ortalama fiyattır. Neredeyse tüm toplumun fiyatı belirlenmiştir” kelamlarına yer verilen DİSK Lideri İstek Çerkezoğlu, şöyle devam etti:
“Asgari fiyatta yıllık ortalama artış (Aralık 2021’de yapılan artırım dahil) brüt yüzde 60,4, net yüzde 72,6 oldu. Resmi besin enflasyonunun yüzde 90, emekli ve dar gelirlinin besin enflasyonunun yüzde 120-130 bandında olduğu ülkemizde bu artışlar kedere deva olmayacaktır.
‘Müjde’ biçiminde sunulan taban fiyat artışı sembolik seviyededir. Çalışanlar pahalılık karşısında korunmamış, pahalılığa ezdirilmiştir.
Geçmiş kayıpları karşılamayan artırım, önümüzdeki aylarda yaşanacak enflasyon karşısında da erimeye devam edecek.”
‘YILLIK KAYIP 24 BİN 839 TL’Yİ BULACAK’
“Bu artış geçmiş 6 aylık kaybı karşılamadığı üzere önümüzdeki günlerde süratle artan enflasyon karşısında tekrar eriyecektir” denilen açıklamada, “İyimser bir bakış açısıyla, enflasyonun ayda yüzde 3 artacağı varsayımıyla bile minimum ücretlinin yıllık kaybı 24 bin 839 TL’yi bulacak” tabirlerine yer verildi.
“Belirlenen taban fiyat, açlık sonunun altında, yoksulluk hududunun ise üçte birinden daha azdır” denilen açıklamada, “Yoksulluk hududunun 20 bin lira civarında olduğu ve tek bir çalışanın ömür maliyetinin 8 bin 300 liraya ulaştığı ülkemizde bu minimum fiyat ölçüleri ile geçinmek mümkün değil” denildi.
‘BRÜT, NET OLARAK ÖDENMELİ’
DİSK’in minimum fiyata ait talepleri ise şöyle sıralandı:
• Fiyatlar sendikal yollarla ve toplu mukaveleyle belirlenmeli.
• Taban fiyat tartışmalı resmi enflasyon oranlarına nazaran değil, geçim koşullarına ve ekonomik büyümeye nazaran saptanmalı. Dar gelirlilerin besin enflasyonu ile kişi başına gayri safi yurt içi hasıla (KB GSYH) artışı (büyüme) temel alınmalı.
• Brüt taban fiyat net olarak ödenmeli.
• Yüksek enflasyon devrinde fiyatlar bir yandan enflasyonla öte yandan vergi ve kesintilerle azalmaktadır. Taban fiyata sağlanan vergi istisnası (muafiyeti) yüksek enflasyon devrinde (enflasyon yüzde 10’un altına ininceye kadar) minimum fiyatın iki katına kadar yükseltilmeli. Minimum fiyatın iki katına kadar olan fiyatlardan gelir vergisi alınmamalı.
• Minimum fiyat sonrası birinci vergi dilimi yüzde 10’a indirilmeli.