Romantik alakalar kelam konusu olduğunda çatışmaların varlığı kaçınılmazdır. Sanılanın bilakis, sağlıklı bir münasebet çatışmaların yaşanmadığı bir birliktelik değildir. Bağa ve bireye ziyan veren çatışmaların varlığından çok çatışma esnasındaki tavır, davranış ve örüntülerdir. Çatışma sırasında kimi çiftlerin çatışmayı sürdüren ve şiddetlendiren reaksiyonlarda bulunduğunu, bazılarının ise hengame etmekten kaçındığını görürüz. Ya da birbirini anlamaya, yatıştırmaya ve uzlaşmaya çabalayan çiftlerin çatışmalardan yararlı çıktığına şahit oluruz.
Çatışmalarda yıkıcı olmak ne demektir?
Çatışma esnasındaki tavır ve davranışlar genel olarak yapıcı ve yıkıcı olarak ele alınır. Yıkıcı çatışma çözme tarzlarını incelediğimizde tehdit, kaçınma, hakimiyet kurma, suçlama ve dalga geçme davranışlarına sıklıkla rastlarız. Yıkıcı olarak ele alınan bu davranış biçimleri çatışma sonucunda olumsuz hisler hissedilmesine ve partnerlerden en az birinin sonuçtan şad olmamasına neden olur. Kişinin kendi bakış açısını kabul ettirmeye çalışması, rastgele bir tartışma ortamına girmekten kaçınması ya da kendi muhtaçlıklarını göz arkası ederek partnerine teslim olması yıkıcı çatışma tarzlarına örnek olarak gösterilebilir.
Bu örnekleri ele alacak olursak;
Rekabet etme, sıkıntıların çözülmesine yönelik girişkenlik içerse de bu, partneri bastırmaya yöneliktir. Rekabet etme tarzını kullanan bir birey, partneriyle işbirliği yapmaya açık değildir. Varsayım edildiği üzere, bu şahıslar kendi istek ve gereksinimlerinin karşılanmasına yönelik isteklerini partnerleri için birebir derecede hissetmezler. Bu tarzı kullananlar için çatışma sonucunda çıkarlı çıkmak mutlu olmaları için kafidir. Bu nedenle, çatışma sırasında boyun eğmemek ismine söylenebilecek tüm kelamlar ve hareketler denenir. Rekabet sürecinde partnerin kişiliğine saldırı, tenkit, hakaret, dalga geçme ve taklit etme sıklıkla kullanılır. Elhasıl, bir oburu üzerinde baskı kurulmasına ve kendi fikirlerinin üstünlüğünün savunulmasına dayanan bu yaklaşım empatiden ve karşılıklı memnuniyetten epeyce uzaktır.
Kaçınma tarzında, rekabet etmeden farklı olarak, sorunu çözmek için rastgele bir girişkenlik kelam konusu değildir. Uyuşmazlıkların ve huzursuzlukların çözülmesine dair ne bir adıma ne de bir motivasyon ışığına rastlanır. Konuşulması gereken pek çok konu vardır; lakin kaçınma tarzını kullanan bir birey hem kendisinin hem de partnerinin istek ve şikayetlerini ele almak istemez. Genelde bir tartışma ortamı doğduğunda geri çekilmeyi, sorun üzerine konuşmamayı, ortamdan ayrılmayı ve sessiz kalmayı tercih eder. Bu formda içe kapanmak ve tartışmaktan kaçınmak aslında alakaya duvar örmeye benzeri. Kişi sıkıntıları konuşmaktan uzaklaştığı üzere partnerinden de uzaklaşmaktadır.
Kaçınma tarzına benzeri halde, uyum sağlama tarzında de meseleleri çözmeye dair bir motivasyon yoktur. Lakin, partneri keyifli edebilmek ismine yalancı bir işbirliği hali dikkat çeker. İşbirliği yapılıyor üzere görünse de aslında olan partnerin isteklerine teslim olmak, kendi hakkını ve isteklerini savunmamak, ilgide var olmamaktır. Ahenk sağlama tarzını kullanan bireyler kendi istek ve sonları hakkında fazla düşünmezler ya da bunları lisana getirmezler. Öncelik partnerin muhtaçlıkları ve çatışmanın bir an evvel son bulmasıdır. Bu nedenle çatışma sırasında partnerlerini sakinleştirmeyi, partnerlerine ayak uydurmayı, partnerleri ile ilgilenmeyi tercih ederler. Ateşi körüklemedikleri için güzel bir partner olduklarını düşünseler de bastırdıkları istekler ve hisler bir gün ilgilerini ziyaret edecektir.
Buraya kadar olan kısımda çatışmalarda yıkıcı olmayı ele aldık. “Çatışmalarda yapan nasıl olunur?” ve “Çatışmalarda yapan olmak neden değerlidir?” sorularına bir sonraki yazıda yanıt arayacağız. O vakte kadar daima birlikte çatışma esnasında yıkıcı tavırlara sarıldığımız vakitleri ve yıkıcı tavırların münasebetimize tesirlerini düşünelim. Böylece bir sonraki yazı, yapan çatışma çözme tarzlarını hayatımıza katabilmek ismine rehber olacaktır.