Sporcuların performansını etkileyen temel faktörlerin başında genetik yapı uygun
idman ve beslenme gelmektedir
1 Yüksek Maltepe Escort sportif performansın oluşumunda şahsa ilişkin fizyolojik ve psikolojik
faktörler idman durumu beslenme durumu sıhhat çevresel faktörler spora
mahsus özellikler rol oynamakla birlikte hangi faktörün azamî performansta daha
tesirli olduğunu söylemek Maltepe Escort Bayan güçtür Lakin beslenmesi düzgün olmayan sağlığı
bozulmuş bir atletten yüksek performans beklemenin imkânsız olduğunu
söylemekte kuşkusuz bir gerçektir
2 Sportmenler performanslarını artırmak için vakitlerinin büyük bölümünü
idman yaparak geçirmektedirler Nitekim Escort Maltepe de idman yapmak için
büyük uğraşlar sarf edilmekte bu uğraşları boşa çıkarmamak ve antrenmanlarda
üst seviye aktiflik sağlayabilmek için gerçek beslenme büyük kıymet taşımaktadır
3 Bedenimizdeki hayati faaliyetlerin güce olan muhtaçlığını karşılamak
sıhhatimizi korumak fizikî büyüme ve gelişmeyi mümkün kılmak antrenmana
ahenk sağlamak ve idmanların tesirlerini azamiye çıkarmak için temel
besin öğeleri olan karbonhidratlar yağlar proteinler vitaminler mineraller ve
suyun istikrarlı bir formda tüketilmesi beslenme olarak tanımlanabilir
4 Spora olan ilginin artması ile birlikte atletlerin beslenmesi de giderek daha
fazla konuşulan ve araştırılan bir mevzu olarak gündeme gelmektedir
5 Beslenme ile ilgili bilgilerin sportmen ve antrenörler tarafından bilinmesi ve
uygulanması hayli kıymetlidir
6 Sporcuların güç gereksinmeleri yaş cinsiyet fizikî aktivite seviyesi ve
harcanan güç ölçüsüne nazaran farklılık göstermekle birlikte tüm sporcuların
beslenmelerinde dikkat etmeleri gereken temel ögeler
- Sağlığın ve performansın devamlılığı için güç ve besin
öğelerinin kâfi tüketilmesini sağlamak. - Branşa özel beden yağ ve yağsız kütle yüzdesinde devamlılığı
oluşturmak. - Antrenman sonrası optimal toparlanmayı sağlamak
- Sıvı istikrarını sağlamaktır
7 Farklı spor branşları için kullanılan güç sistemleri güç ve besin öğeleri
gereksinmesi farklı olabileceği üzere birebir spor branşında yer alan ya da tıpkı takım
da oynayan sportmenlerin gereksinmeleri de birbirinden farklı olabilmektedir
Beslenmenin bireye özel olması bu farklılığın nedenidir
Kullanılan güç sistemleri ve ihtiyaç duyulan besin öğelerinin dağılımı
açısından birbirine yakın olan birtakım spor branşları tıpkı küme altında toplanmış ve
üç başlık altında ele alınmıştır
I DAYANIKLILIK SPORLARI
II KUVVET GÜÇ SPORLARI
III KADRO SPORLARI
SPOR DALLARI
I DAYANIKLILIK SPORLARI
Fizikî uygunluğun temel bileşenlerinden biri dayanıklılıktır Dayanıklılık sporları uzun süreli
ve düşük şiddetli aktivite gerektiren spor branşlarıdır 3200 m koşu kros maraton 2000 m
kürek üzere sporlar dayanıklılık sporlarına örnektir Dayanıklılık atletleri 30 dakika ile 4 saat
ortasında aktivite gösteren ultra dayanıklılık atletleri ise 4 saatten uzun vadeli aktivitede
bulunan sportmenler olarak tanımlanır Yapılan aktivite gerek 1 saat ya da daha uzun periyodik
gerekse patlayıcı güç gerektiren kısa periyodik bir aktivite olsun bütün atletler için dayanıklılık
kıymetlidir Dayanıklılık idmanları sırasında güç ihtiyacı üç güç sisteminden
fosfojen sistem anaerobik glikoliz laktik asit sistemi ve aerobik sistem karşılanmaktadır Buna
rağmen temel güç sistemi aerobik sistemdir
Dayanıklılık atletlerinin güç harcaması yapılan aktivitenin müddetine şiddetine sporcunun
cinsiyetine yaşına beden tartısına bağlı olarak değişebilmektedir Hareket koşu bisiklet ve
mental odaklanma bisiklet sürme otomobil kullanma gerekliliğinin yanı sıra ortamın uygun
olmayışı yüzme kürek üzere kimi durumlarda atletin güç ihtiyacını karşılamak
mümkün olmayabilmektedir Aktivite sırasında güç ihtiyacını karşılamaya çalışmak ise
birtakım atletlerde mide bulantısı ve krampa neden olmakta bu durumda besin tüketmek ise
zorlaşmaktadır Bu nedenle atletin sodyum sıvı ve karbonhidrat gereksinimini karşılayan
pratikte uygulanabilir ve sindirimi kolay besinler spor içecekleri spor jelleri gibi tercih
edilmelidir Dayanıklılık atletleri yalnızca müsabaka devrinde değil birebir zamanda
idmanlar devrinde de fazla güç tüketimine muhtaçlık duymaktadır Örneğin ultra
dayanıklılık atletlerinde güç harcaması yaklaşık 6000 8000 kkal gün dür Yalnızca spor
başarısı için değil sıhhat için de harcanan güç depolarının kesinlikle yerine konması
gerekmektedir Kâfi beslenmenin sağlanamaması kronik yorgunluk dehidrasyon hastalık
örneğin üst teneffüs yolu enfeksiyonu ve yaralanma riskinin artmasına neden olmaktadır
II KUVVET GÜÇ SPORLARI
Kuvvet ve güç tabirleri birçok vakit birbirlerinin yerine kullanılan iki kavramdır
Her ikisi de fiziksel uygunluk için kıymetli olmasına karşın kuvvet gücün bir bileşenidir
Kuvvet kas ya da kas kümelerinin zorlanma yeteneğidir ve tümüyle atletin taşıyabildiği ya da
kaldırabildiği yükle ölçülmektedir Güç ise yalnızca kasın zorlanma derecesine değil
kasılabilme suratına da bağlıdır Kuvvet güç sporları kısa periyodik ve patlayıcı güç gerektirdiklerinden başka spor branşlarından farklıdır
Bu küme içerisinde halter disk gülle çekiç 100 m yüzme masa tenisi üzere spor
branşları yer almaktadır Yüklü olarak kullanılan güç sistemi fosfojen
sistem olmakla birlikte aktivitenin mühleti uzadıkça anaerobik glikoliz güç
sistemi de kullanılmaya başlanmaktadır
Aerobik sistem ise toparlanma sırasında güç muhtaçlığının karşılanması ve
boşalan ATP ile kreatin depolarının yine doldurulması için gerekmektedir
Kuvvet güç atletlerinin idman ve yarış sırasındaki güç ihtiyacı
farklılık gösterebilmektedir İdmanlar birkaç saat sürerken yarışlar yalnızca
saniye ya da dakikalarla tabir edilmektedir Teklifte bulunurken bu durum göz önünde
bulundurulmalıdır
Ağrılık kazanımını hedefleyen kuvvet güç atletleri kas dokusunda büyüme
ve gelişme sağlamak için idmanlarda gereksinim duyulan enerjiyi karşılamalı öbür yandan
kuvvet ve kondisyon idmanlarına devam etmelidir Haftada 500 1000 g dan fazla
tartı kazanımı önerilmez Bu nedenle sportmen haftada 500 g yük kazanımı için günlük 300 500
kkal içeren diyete ek besin tüketmelidir Karbonhidratlar kuvvet güç sporlarında
temel yakıttır Gün içerisinde karbonhidratı kâfi seviyede tüketmek yüksek şiddetli
idman ve müsabaka sırasında glikojen depolarına takviye olmakla birlikte kas dokularının gelişiminde de indirek yoldan tesirli olmaktadır Yaklaşık 6 10 g kg gün karbonhidrat tüketimi
önerilmektedir Bu ölçü toplam güç muhtaçlığının yaklaşık 55 65 ini karşılamaktadır
İdman şiddetine yaşına beden yüküne cinsiyetine bağlı olarak her
atletin güç ve karbonhidrat ihtiyacının değişebileceği ve birbirinden
farklı olabileceği unutulmamalıdır
Aktivite sonrası karbonhidrat tüketimi için en ülkü vakit antrenman sonrası 15 30
dakikadır 1 1 5 g kg CHO antrenman sonrası en kısa vakitte tüketilmesi ve bilhassa birinci 6 saat için 2 saatte bir bu uygulamanın tekrarlanması gereklidir Kuvvet güç atletlerinde kas dokusu
ve diyet protein ihtiyaçları daha fazladır Kas dokusunun idman sonrası tamiratı için
kâfi seviyede yüksek kalite proteinin her öğünde alınmasına ihtiyaç duyulur 1 4
2 0 g kg gün protein tüketilmelidir Bu ölçü gücün yaklaşık 15 20 sine
karşılık gelir Atlet kas kütlesinde artış hedeflediğinde 2 5 3 0 g kg protein kuvvet idmanları ile birlikte önerilmektedir
Protein kaynağı besinler her ana ve orta öğünde tüketilmelidir Kuvvet güç
idmanları öncesi protein karbonhidrat tüketiminin insülin salınımını ve
aminoasit dönüşümünü artırıcı anabolik tesiri ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır En az 6 g
elzem aminoasit ve 35 g karbonhidratın idman öncesi tüketiminin müspet nitrojen istikrarını
müdafaaya yardımcı olduğu belirtilmektedir Kuvvet idmanı sonrası protein tüketimi büyük oranda kas protein sentezini uyararak müspet tesirde bulunmaktadır Protein sentezinde artış karbonhidrat 35 g ve aminoasit 6 g kombinasyonu ile sağlanır
Bu nedenle karbonhidrat ve protein tüketimi hem idman öncesi hem de
sonrasında kas protein sentezini artırmak içintüketilmelidir
Yapılan çalışmalarda idman sonrası karbonhidrat ile proteinin birlikte alımının
gerek kan glikozundaki düşmeyi Yağ tüketimi orta seviyede olmalı beden
yükünü korumak isteyen kuvvet güç atletleri için ise toplam gücün 20
25 i önerisi yapılmaktadır
Vitamin mineral ihtiyacı ile ilgili çalışmalar yaygın değildir Bütün aktif
bireylerde ihtiyacın sedanter bireylerden fazla olduğu bilinen bir gerçektir
Mikro besin öğeleri içerisinde en kıymetli olanlar antioksidan vitaminler kalsiyum krom
demir magnezyum ve çinkodur Bilhassa kreatin takviyesinin 6 saniye ile 4 dakika süren
kısa periyodik patlayıcı güç gerektiren aktivitelerde anaerobik gücü artırdığı ile ilgili bulgular
mevcuttur Kuvvet güç atletleri boks güreş halter ve judo gibi sıklet sporları olmaları
nedeniyle günlük sıvı tüketimlerini kısıtlayarak ve dehidrasyon yolu ile yük denetimi
sağlamaya çalışmaktadır Bu durum daha çok sıvı kaybına neden olmakta dehidrasyon
durumu ile birlikte atlette bedenin ısı düzenleme sistemi bozulmakta mineral kaybı ve kardiyak aritmi görülmektedir Bu nedenle atlette dehidrasyon durumu önlenmeye
çalışılmalıdır Aktivite sırasında atletin terleme oranı kaybettiği yük dikkate alınarak sıvı
tüketimi belirlenmelidir Yapılan bir çalışmada kuvvet idmanı sonrası içilen
sütün kasta protein sentezini artırdığı olumlu nitrojen istikrarı ve kasta hipertrofi sağladığı
saptanmıştır
III GRUP SPORLARI
Ekip sporları iki ya da daha fazla atletin karşısında yer alan atletleri
yenmek için oynanan sporlardır En yaygın olanları futbol voleybol ve basketboldur
Kadro sporlarında üç güç sistemi de fosfojen anaerobik glikoliz aerobik sistem kullanılmakla
birlikte baskın olan güç sistemi anaerobik sistemdir Zira aktivite sırasında çoğunlukla
patlayıcı güç ve yüksek şiddetli kas aktivitesi gerekmektedir Sprint atma atlama üzere yüksek
şiddetli aktivitelerde anaerobik güç sistemi baskın iken oyun sırasındaki düşük şiddetli
aktiviteler sırasında ise aerobik güç sistemi devreye girmektedir Aerobik sistem yalnızca
düşük şiddetli aktivite sırasında güç gereksinimini karşılamakla kalmaz tıpkı vakitte
toparlanmaya da yardım eder Grup sporlarında atletin oyundaki durumu ve beden tartısı üzere farklılıklar atletlerin güç ihtiyaçlarının de birbirinden farklı olmasına neden
olmaktadır Örneğin futbol oyuncularının güç ihtiyacı yaklaşık 3800 4000 kkal gün
olarak belirlenmesine rağmen gerçek ihtiyaç atletin ferdî özellikleri ve oyundaki
durumuna nazaran değişmektedir Bu nedenle beslenme planı bireye özel hazırlanmalıdır
Kadro atletleri ortasındaki idman yoğunlukları oyundaki konumları farklı
olacağından karbonhidrat ihtiyaçları de farklılık göstermektedir Orta seviyede müddet ve
düşük şiddetli idmanlarda 6 7 g kg gün orta şiddetten yüksek şiddetliye geçen
idmanlarda 7 10 g kg gün ağır idman programlarında 4 6 gün hafta ise 10 12 g kg gün
karbonhidrata ihtiyaç duyulur İdman ve yarış öncesi karbonhidrattan varlıklı beslenmek hem glikojen depolarında doygunluk sağlamakta hem de aktivite sırasında kan glikozunda devamlılığı sağlamaya yardımcı olmaktadır Oyun öncesi 2 3 saat içinde yaklaşık 1 2 g kg karbonhidrat tüketilmesi önerilmektedir Oyun sonlarına gerçek karaciğer glikojen depolarındaki ve kan glikoz düzeyindeki düşmeye bağlı olarak performans
olumsuz tarafta etkilenmektedir Oyun sırasında karbonhidrat tüketildiğinde ise atletlerin kavrama yeteneğinin oyun suratının arttığı belirlenmiştir Yarış sırasında 6 8 karbonhidrat içeren spor içeceği tüketildiğinde 200 250 ml 10 15 dk hem kâfi hidrasyon
sağlanmış hem de 30 60 g karbonhidrat tüketimi çarçabuk sağlanmış olmaktadır Müsabaka
sonrası birinci 30 dakika içinde ve sonrasında 2 saatte bir en az 1 0 1 5 g kg karbonhidratın
tüketilmesi gereklidir Yüksek aktivite gerektiren grup sporlarında ise 2 0 g kg
karbonhidrata ihtiyaç duyulabilmektedir Protein ihtiyacı oynanılan spor branşına ve oyundaki konuma nazaran ferdi farklılıklar göstermektedir Ekip atletleri ortasında yarış
sırasındaki çarpışma ve vuruşmalara bedendeki sıyrılma yara üzere durumlara bağlı olarak
protein ihtiyacında artış meydana gelebilmektedir 1 2 1 7 g kg protein tüketimi
önerilmektedir Yaklaşık 6 g elzem aminoasidin idman sonrası alınmasının kas protein
sentezini arttırıcı olabilir Kadro atletleri için önerilen yağ seviyesi tüm sportmenler için yapılan teklife emsal ve toplam gücün 20 30 unun yağlardan karşılanması gerekmektedir Vitamin ve mineral tüketimi öbür spor branşlarında olduğu üzere kadro sporlarında da kâfi düzeyde olmalı yetersizliğin belirlendiği durumlarda tüm sportmenler için uzman önerisi ile ek vitamin mineral kullanımına başvurulmalıdır Birden fazla kadro sporu salon dışında oynanmakta güneşe sıcağa ve neme maruz kalınmaktadır Salon da ise nemin de tesiriyle kâfi ventilasyon yapılamamaktadır Yanı sıra birtakım branşlarda giyilen ağır kıyafetler gözetici ekipmanlar başlıklar değerli oranda ısı kaybına yol açmakta ve buna bağlı olarak terleme artmaktadır Bütün kadro sporlarında optimal performans için dehidrasyonun sağlanması gerekmektedir Sıvı tüketimine yalnızca oyun sırasında değil oyun öncesinde ve sonrasında da ehemmiyet verilmelidir Aktivite sırasında kaybedilen yüke bağlı olarak sıvı gereksinmesi her atlet için farklılık gösterse de NATA The National Athletic Trainers Association tüm atletler için genel olarak müsabakadan 2 3 saat evvel yaklaşık
2 3 su bardağı müsabakadan 10 20 dakika evvel 1 2 su bardağı antrenman sırasında ise her 10 15
dakikada 1 2 su bardağı su ya da spor içeceği tüketimi önermektedir
SIVI TÜKETIMI
Atletlerin sağlıklı olmaları ve optimal performansa ulaşmaları için egzersiz
müddetince nizamlı aralıklarla içecek tüketmeleri çok değerlidir Beden tartısının 2 3 ünü
kaybedecek halde dehidrate olan 70kg bir kişi için yaklaşık 1 5 2kg bir atletin performansı
olumsuz istikamette etkilenmektedir İdmana bağlı terleme ile beden yükünün 4 ü kaybedildiği
vakit kan hacmi azalmakta kardiyovasküler ve termoregülatör işlevler zarara
uğramaktadır
Karbonhidrat içeriği 5 den az olan içeceklerin kâfi güç sağlaması şüpheli
görünürken 10 dan fazla karbonhidrat içeriği olan içecekler sıklıkla abdominal
kramp diyare ve bulantıya neden olabilmektedir
Yapılan çalışma sonuçlarına nazaran en az 25 30g karbonhidrat saat tüketildiği
vakit performans olumlu tarafta etkilenmektedir Bu türlü bir içeceğin en az 6
karbonhidrat içermesi gerekmektedir Yapılan bir çalışmada 6 karbonhidrat içeren spor içeceklerinin su kadar süratli kana geçmedikleri lakin sade sudan farklı olarak dayanıklılık
idmanlarında olumlu tesiri olduğu saptanmıştır
Dayanıklılık performansı ve kan glikoz seviyesini artırmak için antrenman sırasında
karbonhidrat tüketiminin olumlu tesirleri olduğu açığa kavuşmuş bir bilgidir
İdman mühletince karbonhidrat tüketiminin kas ve karaciğer glikojeninin yönetimli kullanımını
sağlayarak performansı artırdığı varsayılmaktadır Yapılan çalışmalar ise karbonhidrat
tüketiminin performansı kas glikojen depoları boşaldığı vakit kan glikoz seviyesinin
devamlılığını sağlayarak artırdığını vurgulamaktadır
Glikoz glikoz polimerleri malto dekstrin ve sukroz ince barsaklarda sıvı
emilimini uyarmaktadır Başka şekerlerden daha yavaş emilen fruktoz ise sıvı emilimini çok
fazla uyarmamaktadır Ayrıyeten antrenman müddetince oluşan gastrointestinal distres
osmotik diyare fruktoz içeren içeceklerin yaygın yan etkileridir İdman mühletince glikoz glikoz
polimerleri yahut sukroz solüsyonlarının tüketimi kardiyovasküler ve termoregülatör cevap
vererek performansı olumlu istikamette etkilemektedir Çalışan kaslara kâfi ölçüde glikoz
sağlamak için karaciğerden kâfi süratte salınıp metabolize edilemediği için fruktoz tüketimi
performansı artırmada faal değildir
Orta şiddette uzun vadeli antrenman yapan bireylere antrenmandan çabucak evvel glikoz ve
glikoz polimerleri verilerek yapılan bir çalışmada idmandan çabucak evvel karbonhidrat tüketiminin bitkinliğe dek çalışma vaktini artırdığı her iki karbonhidrat tipinin
de benzeri tesir gösterdiği bulunmuştur
Sportmenlerin tükettikleri içeceklerde elektrolitlerin sodyum potasyum fosfat
bulunması kıymetlidir Fizikî olarak faal bireylerin birçoklarının elektrolit ihtiyacı
kâfi ve istikrarlı diyetle karşılanan ölçüden fazladır Bu nedenle terle kaybolan
elektrolitlerin yerine konması değerlidir Elektrolit dengesizliği yaygın olarak su intoksikasyonu
olarak tanımlanmakta en uygun tarifi ise dayanıklılık ve ultra dayanıklılık atletlerinde
rapor edilen hiponatremidir Sodyum yetersizliğinin terle fazla sodyum kaybı sonucu
oluştuğu varsayılsa da idman müddetince sodyum içermeyen yahut düşük sodyum içeren içecek yahut sade su tüketimi de bu sorunu ortaya çıkarabilmektedir
Ultramaratoncular üzerinde yapılan araştırmada uzun periyodik karşılaşmalar
müddetince olağan hidrasyon ve elektrolit seviyesini sürdürmek için kâfi sıvı ve elektrolit
içeren sıvı alınması gerektiği saptanmıştır Araştırma sonuçlarına nazaran sodyum içeren
içeceklerin susama hissini baskılamadan ekstra selüler bölmede suyun tutulmasını sağladığı sade su tüketmenin ise su içme isteğini azalttığı bulunmuştur Böylelikle yetersiz sıvı
alımına bağlı olarak plazma hacmi kâfi oranda restore edilememektedir İçeceklerin tat aroma
ekşilik ağızda bıraktığı lezzet ve tatlılık üzere özellikleri içeceğin lezzetini ve seçimini etkilemektedir Atletler serinletici tatlı ve sevdikleri içecekleri tercih etmektedir Yapılan bir çalışmada karbonhidrat ve elektrolit içeren kivi meyvesinden hazırlanan içeceğin sıcak ortamda uzun müddetli idman yapan sportmenlerin bitkinliğe dek çalışma vakitlerini kıymetli ölçüde artırdığı bulunmuştur Ayrıyeten atletler bu içeceği hoş kokulu lezzetli serinletici hararet giderici olarak tanımlamışlardır Ülkü içecek atletin seveceği lezzette ve fazla tüketildiği vakit
gastrointestinal rahatsızlığa neden olmamalıdır Ayrıyeten süratle emilebilmeli ekstrasellüler sıvı hacminin devamını ve çalışan kaslara güç sağlamalıdır
Yeni bir spor içeceği olarak sütün ehemmiyeti son yıllarda kuvvet ve dayanıklılık sporları için sütün âlâ bir idman içeceği olarak kullanılması giderek artan merak konusu olmaya başlamıştır Hudutlu sayıda araştırmaya nazaran süt kuvvet idmanları sonrası protein metabolizmasının akut tamiri için uygun ve aktif bir içecektir Süt tüketimi akut kas protein sentezini kas protein istikrarını
geliştirerek artırmaktadır Ayrıyeten süt tüketimi minumum 12 hafta sürdürülen kuvvet
idmanları ile birleştirildiğinde kas hipertrofisi hacim ve yük artışı ve yağsız kütlede önemli
bir artış gözlenmektedir Araştırmalar sonlu olmasına karşın sütün dayanıklılık
sporlarında da antrenman sonrası için güzel bir içecek olarak önerilebileceği rehidrasyon içeceği olarak
aktifliği de kanıtlanmıştır Süt spor içecekleriyle kıyaslandığında güç ve dayanıklılık sporları
yapan bireyler için besin öğelerini daha ağır içeren bir içecektir Az yağlı seyreltilmiş sütler
idman sonrası devir için inançlı ve aktif bir spor içeceği olabilir Yapılacak araştırmalarla ise
sütün spor beslenmesi alanındaki aktifliği ve uygun kullanımının daha yeterli tanımlanacağı
açıktır Besin alımı idman ve spor performansını kıymetli ölçüde etkilemektedir Ayrıyeten
güzel beslenme idmana ahengi sağlamaktadır Örneğin Antik Yunanlılar yüksek
protein alımının sportmenler için kıymetli olduğuna ve bu sportmenlerin yüksek ölçüde et içeren
diyetleri tüketmeleri gerektiğine inanırlardı Günümüzde hala bu bilgiler bilhassa beden
geliştirme üzere kuvvet sporlarında yaygındır Kuvvet atletleri genelde önerilen diyet protein
seviyesinin iki katından fazla protein içeren diyetleri tüketmektedir Ek olarak beden geliştirme
ve gibisi sporlarla uğraşan atletler birçok yüksek protein içeren çeşitli pazarlama ürünleri
bombardımanı altındadır Araştırmalar yüksek protein alımının kuvvet idmanlarına uyum
sağlamada gerekli olmadığını besin alımı zamanlamasının kuvvet ve dayanıklılık
antrenmanlarında toparlanma ve bu antrenmanlara ahenkte kıymetli rol oynadığını
açıkça göstermektedir Son olarak antrenman sonrası tüketilen besinlerin bileşiminin
dayanıklılık ve kuvvet antrenmanları sonrası toparlanmada kıymetli rolü olduğu bilinmektedir
Süt ve süt eserleri protein yağ aminoasit vitamin ve mineraller açısından çok
yeterli bir kaynaktır Sütün sıhhate faydaları büsbütün onaylanmıştır Az yağlı sütün âlâ bir içecek
olduğunu gösteren birçok özelliği bulunmaktadır