Romatizmal hastalıkların en değerli bulgusu ağrı yakınmasıdır. Ağrı eklem bölgeleri, kaslar, omurga üzere bölgelerde olabilir. Bazen tek bir bölge etkilenirken bazen birden fazla bölgede semptomlar ortaya çıkar. Romatizmal ağrının birtakım özellikleri:
Ağrının istirahat esnasında ortaya çıkması ve hareketle rahatlaması Gece uykusundan uyandırıp hareket etme gereksinimi doğurması
Sabah kalkınca ağır olup gün içinde azalmaya meyil etmesidir. Eklemde Tutukluk yahut Katılık
Ağrının yanısıra eklem ve omurga bölgelerinde görülen sertlik yani tutukluk hissi de kıymetli bir bulgudur. Bu açıdan hasta sabah kalkınca eklemlerini oynatmada zorluk çeker, eğilip kalkmada zahmet yaşar ve hareketle bu tutukluk kısmen rahatlar. Sabah tutukluğu olarak da bilinen bu durum iltihaplı romatizmalarda yarım saat ve üzerinde devam eder ve birtakım hastalarda 3-4 saat kadar sürebilir.
Eklem Şişliği
Eklem bölgelerinde olan ve ağrıya eşlik eden şişliklerdir. Bu şişlikler ısrarcı olup çoklukla altı hafta yahut daha uzun mühlet devam ederler. El ve ayak eklemleri üzere küçük eklemlerin yanısıra diz ve ayak bileği üzere büyük eklemler de etkilenebilir.
Omurga Ağrısı
Omurga ağrısının varlığı da romatizmal hastalık seyri esnasında sık ortaya çıkan bulgulardandır. Hareketle azalan, istirahat yahut dinlenmeyle artan, en az yarım saat süren omurga tutukluğunun eşlik ettiği omurga ağrılarında iltihaplı omurga hastalıkları akla gelmelidir.
Entezit
Entezit denilen kas ve tendonun kemiğe yapıştığı bölgelerde ağrı yahut şişlik üzere bulgular da romatizmal hastalıklar açısından uyarıcıdır. Entezite en hoş örnek Aşil tendonu (topuk) ve ayak tabanlarında olan ağrılardır. Hasta bilhassa hareketsiz kaldığında (en bariz sabah kalkınca olmaktadır) ayaklarının üzerine basmada zahmet çeker ve vakit içerisinde rahatlama görülür.
Diğer Bulgular
Romatizmal hastalıkların seyrinde çeşitli organ sistemleri de etkilenebilir. Göz bu açıdan kıymetli bir gaye organdır. Kuru göz varlığı, beğenilen üveit ve sklerit üzere tutulumlarda romatoloji tabibince ayırıcı teşhis yapmaya muhtaçlık duyulabilir.
Sedef hastalığı olan bireylerde yahut sedef hastalığı olan aile bireylerine sahip bireylerde iltihaplı romatizma sıklığı artmış olup bu hastalardaki açıklanamayan omurga ve eklem ağrılarında romatizmal hastalıklar akla gelmelidir.
Ağız ve cinsel bölgede yarası olan ve bu bulguların tekrar ettiği hastalarda Behçet hastalığı, açıklanmayan ateş, tekrarlayan karın yahut göğüs ağrısı yahut kalp zarı iltihabı olan bireylerde ailevi Akdeniz ateşi hastalığı araştırılmalıdır.
Ellerinde soğukla tetiklenen ve beyazlaşma, morarma ve sonrasında kızarma üzere ardışık bulgular olan bireylerde Rayno hastalığı, açıklanamayan ve tekrarlayan düşük yapan hamilelerde ve tekrarlayan pıhtılaşma bozukluğu bulunanlarda antifosfolipid sendromu, ciltte güneşle tetiklenen döküntü, eklemde ağrılı şişlik olan bireylerde kelebek hastalığı (lupus) düşünülebilir.
Sonuç olarak romatizmal hastalık semptomları çok çeşitli olup farklı organ ve dokularda etkilenmeye neden olabilir. Bu nedenle açıklanamayan eklem, omurga, kalça ağrılarında ve organ sistemi tutulumlarında romatoloji doktor muayenesi ve ayırıcı tanısı gerekmektedir.
