Kızgınlık, uygun yahut makûs olarak tanımlanamayan olağan ve sağlıklı bir histir. Öfkenin kodlarında içinde bulunulan durumun risk, tehdit ve huzursuzluk verici tarafları olduğu manası gizlidir. Şayet tesir reaksiyon usulünde meydana geliyorsa bu ileti asla anlaşılamayacaktır. Hakketmediğiniz bir muameleye maruz kaldığınızda öfke sıhhatsiz bir his değildir. Lakin sorun olan şey öfkenin diğerlerine ziyan verecek biçimde tabirinden ibarettir.
Gerçekte kişi kızgın olmada haklı da olsa, öfkelenen kişinin münasebetleri etraf algısı sanıldığı üzere olumlu değildir. Beşerler ortası bağlantının birçok başarısı keskin duygusal dalgalanmalarda öfkelenmeden bağlantısı sürdürmekten geçer.
Öfkenin genel etkileri
Zaman vakit ortaya çıkan kronik öfke, önemli sonuçları olabilen bir durumdur. Bunlar:
Genel sıhhat açısından süreğen öfke ve gerilim patlamaları kalp hastalıkları, immün sistem zayıflaması dolayısı ile kanser ve infeksiyonlara eğilim oluşması, uyku bozukluğu, şeker hastalığı ve hipertansiyona neden olabilir.
Akıl sıhhati açısından ise kişinin beyinsel gücünü tüketir ve kişinin sağlıklı düşünmesini konsantre olmasını ve sağlıklı planlamalar yapmasını mahzurlar. Gerilime, depresyona ve öbür ruhsal hastalıkların oluşmasına katkısı olur.
Kariyer acısından yapan, eleştirici, kritik fikir faydalı olsa da üst ast ve muhataplara öfke karışımı duygusal tabir bireye olan hürmetin kişi algısının zedelenmesine yol açar.
İlişkilere etkisi: Öfke en çok sevdiklerimize ve onlarla olan diyaloğumuza ziyan veren bir durumdur. Bunlar ya eşimiz ya çocuklarımız ya da çalışan yakınlarımızdır.
Kişinin sıcakkanlı ve heyecanlı bir yapısı olsa da öfke denetim hünerleri, öfkenin anlaşılması ile büyük oranda gelişir ve insani bağları etkilenmeden öfkesini sağlıklı olarak tabir etmesi sağlanabilir.
Öfkeli insanların kimi kabulleri öfkelerini denetim etme maharetlerinin gelişmesini pürüzler birazda bunlardan kelam edelim.
Öfkemi denetim edemeyeceğimden öfkemin sözü sağlıklı ve gereklidir.
Bu kabulde gerçeklik hissesi olsa da öfkenin bastırılması yahut söz edilmemesi kadar öfkelenme biçiminde sözü de en az onlar kadar sıkıntıdır. Gerçekte öfkenin patlama formunda tabir edilmemesi gerekir. Öfkeli konuşmalar yahut öfke patlamaları öfke meselesini daha karmaşık hale getirecektir.
Öfkelenme ve agresif olma haksızlıklara karşı kendimi savunma ve insanların bana dikkat etmesini sağlar
Oysa diğerlerine makûs davranma ile kişi hürmet kazanamaz. Şayet sonlanmadan kalamazsan farklı görüşleri göremezsin. Beşerler senden korksa da korkma farklı bir şey hürmet duyma farklı bir şeydir.
Eğer beşerlerle hürmet çerçevesinde kalırsan beşerler senin fikirlerine daha çok hürmet duyarlar.
Ben öfkemi denetim edemeyeceğime nazaran ne yapsam boştur.
İçinde bulunduğun durumu denetim edemezsen de neler hissettiğini denetim edebilirsin. Ve hislerini söz etmesini öğrenebilirsin.
Birçok kişinin sandığının tersine öfke idaresi öfkenin bastırılması değildir. Asla öfkelenmemek de sağlıklı bir amaç de olamaz. Öfke idaresinin gerçek emeli öfkenin gerisinde olan hisleri fark etmek ve onları denetimi kaybetmeden sağlıklı bir biçimde söz etmektir. Kişi bunu başardığında yalnızca kendisini uygun hissetmez tıpkı vakitte amaçlarına de ulaşır.
Öfke idaresinde ustalaşma vakit alıcı ve pratik gerektiren bir şey olsa da emeğiniz boşa gitmez. Hayatınıza olumlu yansımaları kesinlikle olacaktır.
Öfke idaresinin aşamaları
-
Öfkenin arkasında ne gizli olduğunu keşfedin
-
Öfkelenmenin erken ikaz belirtilerini fark edin
-
Öfkenizi taşıran tetikleyicileri fark edin
-
Kendini sakinleştirme yollarını öğren
-
Öfkeni tabir de sağlıklı yollar bul
-
Kendine yeterli lojistik sağlayarak sakin kal
-
Gerilimi azaltmak için latife ve zekayı kullan
-
Profesyonel yardım al
Öfke idaresinin bu basamaklarını nasıl yapacağımızı açalım. Kolay nedenlerden büyük hengameler çıkabilir. Lakin aslında neden gerçek neden değildir.
Öfkenin gerisinde ne gizli olduğunu keşfedin
Çoğu defa öfke torbasında içinde huzursuz olma, kendini inançsız ve riskli ortamda hissetme, incinmiş olma, utanç içinde olma üzere birtakım hisler gizlidir. Şayet öfkelenme tesir reaksiyon şeklinde değilse bu hislerin keşfi ve paylaşılmasının olumlu tesirleri elde edilir. Şayet kişi gerçek hislerini söz edemezse, tabir özgürlüğü yoksa, bu usul öfke patlamaları daha sık olur.
Öfke anksiyeteyi maskeleyebilir. Kaygılanma tehdit altında hissetme demektir. Bu türlü durumda da bedenin savunması faal hale gelir kişi ya savaşma ya da öfkelenme yansısı verir. Bu durumda öfkenin denetimi anksiyetenin denetimi manasına gelir.
Öfke insanın büyüdüğü aile ortamında gördükleri ile de ilgili olabilir. Beşerler birbirine bağırıyor arbede ediyorsa bu alışkanlık erişkinlikte de devam eder.
Psikiyatrik açıdan öfke depresyon kronik gerilim ve travmatik yaşantıların bir sonucunda da oluşabilir.
Öfkelenmenin erken ihtar belirtilerini fark edin
Kızgın olduğunuzda bedeninizde kimi ön belirtiler meydana gelir. Bunlar sayesinde öfke patlamaları olmadan birtakım tedbirler alınabileceğinden bunları burada zikredelim.
-
Midenizde ve boğazınızda düğüm var hissi
-
Ellerinizde kasılma ve çenenizde sıkılma hissi
-
Hızlı nefes alımı
-
Baş ağrısı
-
Yerinde duramama, gezinme hissi
-
Ateş basması, kızarma
-
Konsantre olamama
-
Kalp ritminde artış
-
Omuzlarda gerilme hissi gerginlik.
Öfkeyi tetikleyen değerli başlatıcıları fark etme
Gerçekte gerilimli olaylar öfkeyi tetiklese de öfkeyi tetikleyen ferdî birçok hassasiyet vardır. Bunlar yer, vakit, kişi temelli olabilir. Şayet kışkırtıcı bir üslubu olan birisi ile ağır bir trafikte araç sürerken cinler tepenize biniyorsa burada öfke; trafikten mi, kışkırtıcıdan mı, yoksa dikkat gerektiren bir anda dikkatini bozmaya çalışan birisinin olumsuz tesirleri ile başa çıkamamadan mı kaynaklanıyor anlayamazsın. Lakin böylesi bir ortam kaçınılmazsa kışkırtıcı ile tartışmayabilir trafikten şikâyetçi olmayabilir adeta kendini sıkıntı bir parkurda araç kullanma maharetlerini geliştiriyor üzere varsayabilirsin.
Dikkattin dağılmadığı içinde kuvvetli durumla daha kolay başa çakarsın.
Öfkeyi patlatan fikir yanılgıları ve yanlış manaya ve algılamalar
Suçlama ile açıklama, çok genelleyici yaklaşımlar, yapmalıyım yapılmalıdır kabulleri, akıl okuma ve süratli olarak sonuca sıçrama, yalnızca rahatsız edici olanları görme üzere kusurlar kişinin öfkesini patlatabilir zahmetten çıkarabilir.
Yukarıdaki trafik örneğini buraya uygularsak kışkırtıcı kişinin ((sen ne biçim araç kullanıyorsun tabiri aslında sen aracı berbat kullanıyorsun ben buradan görüyorum, şoförde her şeyi açıkça görüyor yargısı (hızlı sonuca varma) adeta bir gözlemci üzere şoför yetersizliklerini fark etmesinden ötürü bu türlü konuştuğunu varsayalım. Ağır trafikteki stresimizin de bu yetersizliklerden ötürü fazla olduğu trafiği paylaştığımız insanlarında makûs ve alaycı beşerler olduğu (düşüncelerini okuma) ve bu durumumuzu sömürdüğünü varsaydığımızda sahiden farklı noktalara varırız ve neredeyse delirme noktasına varırız. Trafikte işimizi zorlaştıran beşerler berbat kışkırtıcı, gözlemci çok objektif ve gerçekçi, kendimiz ise çok maharetsiz ve yetersiz oluveririz.
Kışkırtıcı ile muhatap olmazsak ve trafiğin herkes için zorluk taşıyan bir güzergâh olduğunu varsayarsak, insanlarında en az bizim kadar zorlandığını garip davranışlarının bundan ötürü oluştuğunu düşünürsek, birbirimize anlayış göstererek ve yardım ederek bir diyalog oluştururuz güçlü durum birbirimize yardım ettiğimiz bir duruma dönüşür, öfke patlaması ve suçlamalar, yerine birilerine yardım etmenin ve zorlukları paylaşmanın olumlu hislerine bırakır.
Kendini sakinleştirmenin yollarını öğrenme
Öfkelenmenin erken belirtilerini fark ettiğimizde kendimizi sakinleştirmenin yollarını araştırırsak öfke patlamalarını önlemiş oluruz.
Vücudun öfkeli olduğunu fark etmek ve sakinleşme komutunu kendine vermek bile insanın sakinleşmesi için işe yarayabilir.
Derin nefes alıp vermenin ve vücuda barış içindesin komutu vermenin rahatlatıcı tesiri vardır.
Kavgaya hizmet etmeyen hareketler öfke için biriken iç gücün arbede dışı kullanımını sağlayarak rahatlama sağlayabilir.
Görsel işitsel duyu organlarını kullanarak öfkenin yatışmasını katkıda bulunun ağır sabah trafiğine değil de etraftaki tan görünümü yahut cıvıldayan kuşların ya da doğal hayatın akışını fark etme üzere.
Zihninizin öfke de kullandığı bölgeler dışındaki kısımlarını çalıştırarak karşı çıkın örneğin birden ona kadar sayın
Öfkenin sağlıklı yollarla sözünü araştırın
Sadece gerçek için uğraş ederseniz. Gereksiz şeyler için gayret etmez münasebetiyle sinirlenmezsiniz.
İnsanlar ortası alakalarda, kazanmak yenmek yerine, arkadaşlığı öne çıkarın.
Şu andaki duruma odaklanın olayı öncesi ile ilişkilendirmeyin
Bir tartışma denetimden çıkma eğilimine girerse yapay bir münasebet göstererek beş dakika orta verin
Bazı şeylerin başarılamayacağını kabul edin anlaşamıyorsanız anlaşamadığınızda anlaşın üzere.
Durumu yöneterek değil kendini kullanarak sakin kal
Stresi yanlışsız yönet (performans korkusuna dönüşmesini önlersin)
Güvendiğin birisi ile konuş (kışkırtıcı dan kurtulursun sağlıklı düşünmene yardımcı olur.
Uyku sistemini sağla (dinlenememenin yetersizliklerinden kurtulursun
Düzenli antrenman yap (öfkelenmenin bedensel belirtilerinden kurtulursun.)
Tüm bunlar işe yaramıyorsa profesyonellerden yardım alın. Zira öfkeli olma gerilimi yönetememe, muvaffakiyetim derdi, ruhsal bir rahatsızlık içinde olma, yorgunluk, yetersiz uyku, açlık, geçmişte travmalar, dehşetli öğrenme, takıntılı olma üzere bir çok nedenle de ilgili olabilir. Bunlar profesyonel ortamda daha kolay aşılabilir.
