Covid-19 pandemisi devam ederken ortaya çıkan maymun çiçeği virüsünün yeni bir kaygıya yol açtığını belirten Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Burhan Engin “Ülkemizde şimdi görülmese de dikkatli olmalı, ferdî hijyenimize itina göstermeliyiz” dedi.
Genel olarak Afrika’da görülen lakin son periyotta ABD, Kanada, Avustralya ile birlikte Avrupa ülkelerine yayılarak endişe yaratan maymun çiçeği virüsü 23 ülkede tespit edildi. Hastalığın ülkemizde şimdi görülmediğini lakin bunun hiç görülmeyeceği manasına gelmediğini belirten Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Burhan Engin, “Virüsün bulaşma yollarını bilip, önlemli olmak çok önemli” dedi ve bu hususta şu bilgileri verdi…
Burhan Engin
En kıymetli belirtileri ateş ve lenf düğümlerinde büyümedir
Maymun çiçeği hastalığı (monkeypox) birinci olarak Orta ve Batı Afrika’nın tropik yağmur ormanlarında ortaya çıkmıştır. Bu virüs çoğunlukla hayvanlardan insanlara bulaşır. Hastalığın kuluçka müddeti ekseriyetle 6-13 gündür lakin 5-21 gün ortasında değişebilir. Enfeksiyon klinik olarak iki periyoda ayrılabilir. Ateş, baş ağrısı, lenf düğümlerinin büyümesi, sırt ağrısı, kas ağrısı, halsizlik ile karakterize birinci devir 5 gün sürer. Lenf düğümlerinin büyümesi bu hastalık için besbelli bir özelliktir ve kızamık, çiçek, suçiçeği ayırımında değerlidir.
Cilt döküntüleri ateşten sonra başlar
Cilt döküntüsü ateşten 1-3 gün sonra başlar. Döküntü, gövdeden fazla yüz, kol ve bacaklarda daha ağırdır. Yüz (yüzde 95), avuç ve ayak tabanları (yüzde 75) etkilenir. Ayrıyeten ağız mukozası (yüzde70), genital bölge (yüzde 30) ve konjonktiva (yüzde 20) etkilenir. Döküntüler evvel düz tabanlı, deriden yavaşça kabarık, sonrasında içi evvel berrak sonra sarımsı sıvı dolu lezyonlar biçiminde gelişir. Lezyonlar birkaç adet yahut binlerce olabilir. Belirtiler 2-4 hafta içinde kendini sonlar.
Görme kaybı ve beyin iltihabına neden olabilir
Çocuklarda hastalık şiddetli seyredebilir. Bağışıklığı zayıf olan bireylerde de ağır seyredebilir. Evvelden çiçek aşısının koruyuculuğu olmasına karşın bugün ülkelere bağlı olarak 40-50 yaş altındaki şahıslar hastalığa daha hassastır. Komplikasyon olarak, akciğer enfeksiyonu, sepsis (kan zehirlenmesi), görme kaybı ve ensefalit (beyin iltihabı) görülebilir. Maymun çiçeği hastalığının klinik görünümü 1980 yılında dünya çapında eradike edildiği yani büsbütün silindiği ilan edilen çiçek hastalığına benzeridir. Çiçek hastalığına nazaran daha az bulaşıcıdır.. Çiçek hastalığının ortadan kaldırılması sırasında kullanılan aşılar maymun çiçeği hastalığına karşı da müdafaa sağlamıştır. Bunun dışında maymun çiçeği hastalığının önlenmesi için onaylanmış olan yeni aşılar geliştirilmiştir. Çiçek hastalığının tedavisi için geliştirilen ilaçlar maymun çiçeği hastalığının tedavisi için de ruhsatlandırılmıştır.
Nelere dikkat edilmeli?
Maymun çiçeği virüsünün, korona üzere damlacık halinde havada asılı kalmadığı için bir pandemiye neden olma ve bildiğimiz biçimde bir kapanmaya yol açma ihtimali düşüktür. Lakin yayılımını denetim altına almak için, virüs konusunda sistematik müşahedeler ve yeni olguların süratli tanımlanması kritik değere sahiptir. Salgınlar sırasında, enfekte bireylerle yakın temas, maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için en kıymetli risk faktörüdür. Sıhhat çalışanları ve konut halkı daha büyük bir enfeksiyon riski altındadır. Maymun çiçeği virüsü enfeksiyonuna yakalandığından şüphelenilen yahut bu bilginin doğrulandığı hastaların tedavisi ile bakımını yürüten ya da onlardan örnekler alan sıhhat çalışanları standart enfeksiyon denetim tedbirlerini uygulamalıdır. Mümkünse, hastanın bakımı için daha evvel çiçek hastalığına karşı aşılanmış bireyler seçilmelidir. Kişisel olarak şahsî hijyen önlemlerine kesinlikle ihtimam gösterilmelidir. Bununla birlikte ortak eşya ile ortak alan kullanımlarında dikkatli olunmalıdır.