Mastürbasyon; cinsel organların yahut bedende öbür erojen bölgelerin, genelde boşalma oluncaya dek ellerin yardımı ile uyarılması ve kişinin çeşitli görsel malzemeler, düşünsel fanteziler üzere formüller kullanarak kendini tatmin etmesi ve cinsel doyum sağlamasıdır. Kişinin rahatlamasına ve kimseye ziyan vermeden cinselliği yaşamasına yardımcı olduğu için doğal bir süreçtir ve nizamlı cinsel partneri olmayan bireyler için en kolay tatmin prosedürüdür. Çoka kaçılmadığı ve olağan cinsel ilgiye tercih edilmediği sürece ziyanlı bir şey değil, şahsî bir seçimdir. Cinselliği keşfetmek, vücudu tanımak ve orgazm olmayı öğrenmek için muhtaçlık duyuldukça mastürbasyon yapılmasında sakınca yoktur. Zira insan doğumundan itibaren cinsel dürtüler taşır ve bu dürtüler bilhassa ergenlik devrinde ağırlaşır. Bireyler mastürbasyon yoluyla cinsel dürtülerini tatmin ederler, bu da epey sağlıklı bir yoldur.
Erkek Mastürbasyonu
Halk ortasında “otuz bir çekme” olarak da isimlendirilen erkek mastürbasyonu, penisin ekseriyetle boşalma oluncaya kadar, ellerin yardımı ile uyarılması durumudur. Mastürbasyon, kendini ve cinselliğini keşfetme sürecinde olan bir erkek için en kolay tatmin metodudur. Bu manada mastürbasyon olağan ve doğal bir süreçtir. Mastürbasyon toplumda bilinenin tersine ayıp, yasak, pis değil bir gerekliliktir ve bedensel makus etkisi yoktur, hatta rahatlamayı ve gevşemeyi sağlar. Halk ortasında sıkça söylenen; “mastürbasyon sivilce yapar.”, “mastürbasyon yapanın ileride çocuğu olmaz, kısırlık yapar.”, “çok mastürbasyon yaparsan spermin biter.”, “sabunla mastürbasyon yapmak spermleri öldürür.” üzere söylentiler ve bilgiler büsbütün uydurmadır, cinsel mittir. Erkek mastürbasyonunda kıymetli olan, yakalanma dehşetiyle ve suçluluk hisleriyle hareketin gerçekleştirilmemesidir. Zira çoklukla dinî ögelerin neden olduğu suçluluk hissiyle, her an yakalanacağını düşünen erkek, kendini bilmeden erken boşalmaya programlayabilir.
Mastürbasyon sıklığı ile ilgili olarak, bilhassa ergenlerde penisi tahriş edecek sıklıkta ve daima bir formda mastürbasyon yapmanın arkasında; kendini var etme sorunları, yalnızlık, bağımlılık, şartlanma, arkadaşları tarafından dışlanma, ebeveyn baskısı üzere ruhsal kasvetler yatabilir. Ayrıyeten ergenler konutlarında aileleriyle sağlıklı bir bağlantı kuramıyorlarsa, kendi kimliklerine hürmet duyulmuyorsa, toplumsal manada kendilerini geliştirememişlerse, yalnızlarsa ve güçlerini boşaltacak aktiviteler yapamıyorlarsa sık mastürbasyona yönelebilirler.
Bayan Mastürbasyonu
Bayanların mastürbasyon yapma sebepleri ortasında en sık belirttikleri durum, partnerlerinin onları cinsel doyuma ulaştıramamalarıdır. Seks esnasında bayanların yaklaşık yüzde %30’u orgazma ulaşabilmektedir. Bu nedenle bayanların birçoğu orgazma mastürbasyon sayesinde ulaşabilir. Bayanlar bilhassa klitorisin direkt yahut çamaşır üstünden elle sürtünme yoluyla uyarılmasına karşı çok derecede hassastır. Mastürbasyon sırasında vajinada, kasıklarda yahut bacaklarda kasılmalar ve titremeler yaşanabilir. Vajinaya bir şey sokmadan yapılan mastürbasyon kızlık zarına ziyan vermez. Mastürbasyon konusunda söylenen “kısırlık yapar.”, “kızlık zarına ziyan verir.” üzere tabirler büsbütün uydurmadır, cinsel mittir.
Bebek ve Çocuk Mastürbasyonu
Çocukların merak hissinden ve cinsel organlarını keşfetme dürtülerinden ötürü, cinsel organları ile oynayarak kendilerini uyarmaları hayli sık rastlanan, doğal bir süreç olsa da aileleri huzursuz eder. Lakin anne-çocuk ilgisi çok uygun değilse, çocuk gücünü gereğince boşaltamıyorsa, arkadaşlık alakaları bozuksa, meskenin ruhsal atmosferi gerginse, çocuk mutsuz ve yalnızsa, toplumsal aktiflikleri azsa, mastürbasyon davranışına ebeveynler sert reaksiyon gösteriyor ve cezalandırıyorsa, çocuk daha sık mastürbasyon yapabilir. Zira bu biçimde annenin ve babanın ilgisini üzerinde tutmuş olur. Mastürbasyon devam ederse ebeveynlerin huzursuzluğu artar, zira sonları tam olarak oluşturamayan çocuk bunu her yerde yapmaya devam eder. Bu nedenle ebeveynler çocuğun yaşına uygun bur formda cinsel eğitim vermeli; cinsel organların mahrem yerler olduğunu ve toplum içerisinde mastürbasyonun beğenilen olmadığını anlatmalıdırlar. Lakin en kıymetlisi de ebeveynlerin çocukları ile münasebetlerini bu konular doğrultusunda tekrar inşa etmeleri gerekir.