2019 yılı ile hayatımıza giren ve hala varlığını devam ettiren Covid-19 salgını, bilmediğimiz tahminen de hiç duymadığımız farklı kavramları da beraberinde getirdi ve getirmeye de devam ediyor. İşte onlardan biri de “Mağara Sendromu”.
Bir bu eksikti dediğinizi duyar üzereyim.
Yaklaşık iki yıldır varlığını devam ettiren Covid-19 salgını hayatımızda bir ekip değişikliklere tahminen de yeniliklere neden oldu. Evvel hiç duymadığımız ve tesirlerinin neler olabileceğini bilmediğimiz bir hastalığın tasasını yaşadık. Akabinde hayatımızda var olmayan zorunluluklar başladı maske, toplumsal aralık, sokağa çıkma yasağı… Neler oluyor anlayamazken kayıpları, hastalığın tesirlerini, belirtilerini duymaya başladık. Tahminen en yakınlarımızdan kayıplar yaşadık tahminen de ben de olursam kaygısı ile kendimizi ziyadesiyle yıprattık. Nihayet aşı ve aşılanma oranı ile yavaş yavaş eski olağana yaklaştığımızı hissetmeye başladık. Tekrar eski günlerdeki üzere elbette muhakkak önlemler eşliğinde dışarı çıkmaya, sevdiklerimizle buluşmaya, görüşmeye başladık. Fakat eski günlere dönüş fikri kimileri için heyecanlı gelse de, bazıları için yeni bir tasa ve tasa sebebi oldu.
Gerçekten epey vakit sonra, tasadan, tasadan tahminen de kayıplarımızdan sonra her şey eskisi üzere olabilecek mi? Hiçbir şey olmamış yaşanmamış üzere hayatımıza tıpkı formda kaldığımız yerden devam edebilecek miyiz?
İşte tam da bu sorular ile tasa duyarken, Amerika Psikoloji Birliği’nin yaptığı bir çalışmaya nazaran, çalışmaya katılan aşı yaptırmış yetişkinlerin %48’inin toplumsal yaşama dönme konusunda kaygılı oldukları görülmüş. Scientific American Bilim Mecmuası’nda yayınlanan bir makaleye nazaran ise bireylerin ikinci doz aşılarını olduktan sonra onlara eski hayatlarına dönebileceklerinin söylenmesinin akabinde aslında bu haberin şahısları memnun etmediği tersine kaygılandırdığı, endişelendirdiği görülmüş. Hatta eskiye dönmenin, dışarı çıkmanın niyetinin bile bireylerde tasaya neden olduğu fark edilmiş.
Yasakların bitmiş olmasına karşın hala dışarı çıkma konusunda, toplumsal hayata, ortamlara dönme konusunda hissedilen kaygı ve derde “Mağara Sendromu” denmektedir. Lakin “Mağara Sendromu” psikiyatrik bir teşhis değildir. Pandemi ile birlikte doğan ve şahıslarda oluşan ağır korkuyu ve topluma karışma noktasında duyulan tasayı açıklamak için kullanılan bir tanımlamadır.
Aslında Covid-19 sonrası gelen yasaklar bazıları için birtakım olumlu sonuçlarda doğurmuştur. Pandemi hem toplumsal ömürde hem de iş hayatında bir çok değişikliklere neden olmuştur. Pandemi ile bir arada başlayan konuttan çalışma hayatı, bazıları için daha faydalı olarak algılanmış ve daha mutlu edici olmuştur. Mecburî her sabah işe gidiş ve dönüşün olmaması, yolda geçirilen vaktin farklı formlarda daha hoş kıymetlendirilebilir olması, mecburî toplantıların online yapılabilmesi ve
belki de her gün ne giyeceğim fikrinin olmaması ve bunun için de artı bir vaktin harcanıyor olmaması… Ayrıyeten her gün ne giyeceğim telaşının olmaması İş dünyasının yanı sıra özel hayatlarda da bir çok şeyin hatta neredeyse her şeyin online olarak ulaşılabilir ve satın alınabilir olması rahatlık açısından bireylerde cezbedici olmuştur. Bu nedenle eskiye dönüş fikri bazıları için bu rahat şartların tekrar eskisi üzere değişebilecek olması konusunda gerilim yaratabilmektedir.
Kimileri için ise bunlardan çok daha bağımsız olarak iki doz aşılarını olmalarına karşın dışarının inançsız olduğu, riskli olduğu ve her an virüsün bulaşabilecek olması tasasını barındırıyor. Toplum içinde, kalabalık yerlerde virüs kapma ihtimali ve beraberinde olabilecek mevt korkusu şahısların konuttan çıkma ve toplumsal ortamlara katılma noktasında daha telaşlı olmalarına neden olabiliyor. Yapılan çalışmalar ve araştırmalar eski olağana dönüşün çok da kolay olmayacağını ve insanların yeni edindikleri alışkanlıkları bırakmalarının çok sıkıntı olacağını gösteriyor.
Peki şayet “Mağara Sendromu” yaşıyorsam ne yapmalıyım?
İşte tam bu noktada öncelikle sabırlı olmanız gerektiğini ve yalnız olmadığınızı unutmayın. Uzun bir ortadan sonra, tahminen de kayıplarınızdan sonra, tahminen de Covid-19 hastalığına yakalandıktan sonra çok korkuyu yaşadıktan ve meskende durduktan sonra elbette ki kaygılanıyor olabilirsiniz. Hiçbir vakit tıpkı olaya herkes tıpkı yansıyı vermek zorunda değildir. Bazıları tıpkı olayı çok düşünürken bazıları üzerinde bile durmayabilir. Bu herkesin farklı mizaçta, karakterde olduğunu farklı yaşantılardan geldiğini gösterir ve elbette ki bu olağandır. Değerli olan karşılaştığımız durumla baş etmek için neler yaptığımız, yapacağımızdır.
Öncelikle şayet burada okuduğunuz üzere dışarı çıkma konusunda çok tasa yaşadığınızı düşünüyorsanız kendinize vakit tanıyın ve bunu adım adım yapmayı deneyin. Bir anda çok kalabalık ortamlara girerek elbette kendinizi zorlamayın lakin hiç dışarı çıkmayarak pes de etmeyin. Size en kolay gelenden en sıkıntı olana yanlışsız adımlara başlayın. Tüm uğraşlarınıza karşın telaşlarınız azalmıyor ve üstesinden gelemeyeceğinizi düşünüyorsanız bir uzman dayanağına başvurmalısınız.