Günümüzde beşerler münasebetleri hakkında bilinçlendikçe, psikoloji biliminin de ışığında ilgi dinamiklerini tanımlayan yeni sözler ortaya çıkıyor. Bilhassa internet paylaşımlarında yahut toplumsal medya üzerinden tanışılan bağlarda bu sözleri sıklıkla duymak mümkün. Sevgilisi tarafından “gaslight” edilenleri yahut flörtleri tarafından “ghost”lananları siz de kendi etrafınızda görmüş yahut hatta tahminen de kendiniz deneyim etmiş olabilirsiniz. Birçok kere duyduğumuz ancak manaları kimilerimiz için hâlâ net olmayan bu yeni kuşak sözlere bir göz atalım.
Birisini romantik manada tanımaya karar verdiniz ve onu tanımaya başladığınız anda neredeyse bütün dünyayı ayaklarınızın altına serdi. Her sabah günaydın bildirileriyle uyandırdı, hoş armağanlar aldı, hatta size sizi ne kadar sevdiğini bile söyledi. Şimdi birbirinizi gereğince düzgün tanıyor muydunuz ondan emin bile olamadınız, lakin tekrar de bu sevgiyi hissetmek hoşunuza gitti. Zira bu insan size sevgisini hissettirmiyor, adeta sevgisiyle bombalıyordu sizi. “Lovebombing” ismi verilen bu durum, alakanın erken evrelerinde karşı tarafın sizi kendine bağlamak için kullandığı bir taktiktir. Şimdi kâfi bir bağ ve samimiyet kurulmuş olmamasına karşın bu insan size adeta hayatının aşkıymış üzere davranır. İlginin daha ilerleyen noktalarında ise bir anda saatler boyunca ondan bir bildiri yahut arama beklemeye başlarsınız. Her gün sizi ne kadar sevdiğini söyleyen insanın ağzından bir hoş laf çıkması için beklemedesinizdir. “Breadcrumbing” ismini verdiğimiz ve Türkçe’ye “kırıntılamak” olarak çevirilen bu durum, sizi adeta sevgi kırıntılarına muhtaç bırakmaya denir. Birçok vakit “lovebombing”den sonraki kademe olarak görülen bu durum, sizi karşı tarafa bağımlı hâle getirebilir.
Her münasebette tartışmaların ve uyuşmazlıkların olması kaçınılmazdır. Fakat “gaslighting”, karşı taraf kendi kusurlarını da size yüklemeye çalıştığında, sizi kendi bildiklerinizden ve hatırladıklarınızdan kuşku ettirdiğinde, sizin his ve deneyimlerinizi size çeşitli ithamlarda bulunarak hiçe saydığında gerçekleşir. Manipülasyonun bir tipi olan “gaslighting” size yanlışsız bildiklerinizi, fazla hassas olup olmadığınızı, en başında hislerinizi açmanın yanlışlı olup olmadığını sorgulatır. Bu türlü bir tartışma, sağlıklı ve iki tarafın da kendisini özgürce söz edebildiği bir tartışma olmaktan çok uzaktır. Genelde konuşulması güç bahisleri yahut kendi kusurlarını gündeme getirmemek için ilgi boyunca gerçek olmayan bir portre çizen bu şahıslar, çıkışlarını da tıpkı halde yaparlar. Sessizce, karşı tarafa rastgele bir açıklama yapmadan, onun varlığını neredeyse büsbütün yok sayarak yapılan bu kayboluşa “ghosting” denir. Bu durum, terk edilen tarafı çaresiz hissettirebileceği üzere başının soru işaretleriyle dolmasına da sebep olabilir. Lakin genelde bu soru işaretleri yanıtsız kalır.
İngilizce’de “red flag” olarak kullanılan uyarıcı sinyalleri erkenden fark edebilmek, bağımızın ne vakit sıhhatsiz bir hal aldığını anlamamıza yardımcı olur. Günümüzde ise, beşerler yaşadıkları ilgiler hakkında giderek daha fazla bilinçlenmekte ve karşı taraftan gelebilecek manipülasyonlara karşı daha dikkatli olmakta.