Selamlar, bu haftaki yazımda, çok fazla ayrıntıya girip başları karıştırmadan, diş hareketinin tabiatından bahsetmeye çalışacağım.
Ortodontistler için artık çok olağan karşılanan büyük ölçüdeki, diş hareketleri, bilhassa de bahisle fazla ilgilenmemiş bireylerde büyük bir hayret uyandırabilmektedir. Tedavilerin başında öngördüğümüz tedavi planı bazen hastalara inanılması güç hareketler olarak gelmektedir.
Öncelikle temel bilgi olarak, dişler, çene kemiği içerisinde, köklerine uygun bir kemik boşluğunda durmaktadırlar. Yani bizim göremediğimiz diş etinin art tarafında, dişlerin etrafını külliyen bir kemik sarmaktadır. Bu kemik ve diş ortasında mikron seviyesinde bir boşluk bulunur ve bu aralıkta, diş ve kemiği çok fazla sayıda lif bir ortada tutmaktadır. Kolay anlatımla, diş ve kemik ortasında çok sayıda iplik halinde dokunun uzandığını düşünebilirsiniz.
Diş hareketindeki temel etken bu liflerin esneyebilme kabiliyetidir. Bunu kabaca bir amortisör sistemine benzetebiliriz. Dişler hayat uzunluğu kuvvetlere maruz kalmaktadır ve bu kuvvetleri karşılayabilmek için hareket edebilme kabiliyeti geliştirmişlerdir. Şayet bu türlü bir sistem oluşmasaydı, dişler gelen kuvvetler karşısında aşınmak ya da kırılmak zorunda kalacaklardır.
Ortodontik diş hareketi de, dişlerin tabiatında olan bu özelliği kullanarak uygulanmaktadır. Ortodontide verilen kuvvetler optimal seviyede olmalı, yani kemik ve diş ortasındaki dokulardaki kılcal kan akışını engellemeden dişlere hareket verilmelidir. Denetimsiz kuvvetler vermek, dişlere ya da kemiğe ziyan vereceği için hem tedavi sürecini hem de bu dokuların sıhhatini olumsuz olarak etkileyecektir.
Kuvvetler uygulandıktan sonra birinci 2-3 gün dişlerin hareketi faal olarak devam eder, sonraki süreç ise yeni kemiğin oluşumunu beklemek için uzun tutulmaktadır. Hastalarımızın bazen biraz da sabırsızlıkla istediği çok sık randevularla tedaviyi hızlandırma isteği maalesef bu yapısal durumlardan dolayı mümkün olamamaktadır. Dişe art geriye kuvvet uygulamak hareket oluşturmayıp dokulara ziyan verecektir.