Özellikle 80’li yılların en sevilen içeceklerinden biri olan gazozun daha evvel hiç duymadığınız lezzetli ve bol aromalı tarihi ?
Eskiler âlâ bilir, bir vakitlerin en sevilen tadı gazozdu. 60’lı yıllardan 90’lara kadar en tanınan içecek olan gazoz, epey renkli bir tarihe sahip!
Gazozun etimolojisi Nişanyan Sözlük’e nazaran şöyledir: “Fransızca eau gaseuse “gazlı su, limonata ve sodyum bikarbonattan yapılan içecek” tabirinden alıntıdır. Bu tabir Fransızca gazeux “gazlı” sözcüğünün dişilidir. Bu sözcük Fransızca gaz sözcüğünden +os° ekiyle türetilmiştir.”
Gazozun Anadolu topraklarına girişi 19. yüzyılın sonlarına gerçek gerçekleşir. Niğdeli bir Rum olan Aleksandr Mısırlıoğlu, 1890’da Fransa’ya gidip hem gazoz üretim makinelerini hem de gazoz üretim hakkını satın alır.
“…İstanbul’da Hasan Beyefendi ve Hürriyet gazozları 1908’de, Neptün 1917’de, Beyaz Rus, Cumhuriyet gazozları 1923’de piyasaya çıktı. Bu gazozlar şişeyle satıldığı üzere sifonla ve seyyar el otomobilleriyle bardakla da satılıyordu.” der Gündelik Hayatımızın Tarihi kitabında Kudret Eminoğlu.
1938 yılına gelindiğinde İstanbul’da artık dört adet gazoz fabrikası dikkatleri üzerine çekiyordu: “G. Baslamacaoğlu’nun Sirkeci’deki Olimpos, Feriköy’deki Bomonti (bira ve rakının yanı sıra gazoz da üretirdi, hem de üç cins: tutti frutti, portakallı ve limonlu), sularıyla ünlü Büyükdere’deki Kocataş ve Demirkapı’daki Halim Hurşit’in Yalova gazoz fabrikaları.”
1930’lu yıllarda Bursa’da da Nilüfer gazozu üretilmeye başlandı. Akabinde o vakte kadar ismi Keşiş Dağı olarak bilinen Uludağ’ın ismi değişince, marka Nilüfer gazozunun ismini Uludağ gazozu olarak değiştirdi.
Diğer gazozlara göre frambuaz aromasıyla dikkatleri üzerine çeken Niğde gazozu ise 1960’lı yılların başında İsmet Olcay tarafından kuruldu. Frambuazlı olmasının sebebi ise, Niğde’de frambuaz yani ahududu üretiminin bol olması!
1.bp.blogspot.com
Diğer bir efsanelerden olan Zafer gazozu ise serüvenine 1934’te Denizli’de Yeşil Pasaj’ın içinde Yeşil Denizli Zafer Gazozhanesi ile başladı. Zafer gazozu çilekli ve Bodrum mandalinalı olmak üzere iki çeşide sahip.
19. yüzyılda Beyoğlu’nda kurulan Beyoğlu gazozları ise yaşayan gazozculuğun en kıymetli temsilcilerinden.
1960’lı yıllara gelindiğinde artık ülkemizde bine yakın mahallî gazoz markası bulunuyordu. Başlangıç noktası Beyoğlu’ndan Anadolu’ya neredeyse her kentin kendine has lezzetleriyle bir gazoz markası vardı.
1964 yılında iki yabancı kola markasının Türkiye’ye gelişiyle birlikte gazozlar vakit içinde “nostalji” içeceği haline gelmeye başladı.
Diğer içeriklerimize de göz atabilirsiniz ?
